Considerando que o contexto é, por definición, pura dinámica de cambio, o problema dos puntos de vista é que tendemos a esquecer que o seu proceso de construción é, en gran medida, circunstancial. É dicir, unha vivencia persoal pero altamente dependente do todo que nos rodea e que afrontamos de diferentes maneiras:

É nos detalles no que nos delatamos as persoas. Aos feitos importantes poucas veces chegamos por vontade propia, adoitan ser as circunstancias as que nos empuxan, por iso non serven para definirnos como persoas (Música Blanca)

Con todo, nese traxecto que empeza e termina na reflexión persoal, a habilidade para facer achados ten menos que ver co talento que con ser capaces de explorar e cambiar o propio punto de vista e, para iso, non hai metodoloxía máis potente que a que nos lembraba Jorge Wagensberg: Conversar é unha boa idea porque, en xeral, non ignoramos o mesmo.

Sen ter en conta os elos nos que se tece a nosa faceta máis social, manterse ao día é complicado porque o vertixe do progreso balancéanos entre nostalxias e apocalípticos prognósticos. E, con todo, a cidadanía búscase a vida.

É correcto falar de comunidades emprendedoras?

Baixo o verniz de modernidade dos novos conceptos que xorden ao redor da innovación social, as estruturas de goberno se parapetan con ríxidos enfoques solucionistas e arcaicos.

Cando parecía que as cidades se ían a converter nos novos centros de poder, as tecnoloxías transforman os límites da xeografía e as conversacións permítennos rescatar o coñecemento e o espírito emprendedor que sempre estivo aí.

As comuniddades son esa maquina viva e imperfecta chea de historias, pero estas historias non son da cidade, senón das persoas. Por iso, como di Juan Freire, a innovación ciudadana ten que traballar con enfoques inclusivos:

… mentres a innovación convencional utiliza métodos de diagnóstico baseados en expertos para a comprensión dos problemas que aborda, a innovación cidadá desenvolve mecanismos de escoita baseada na inmersión e participación activa.

Cine & Investigación

Dicía Orson Welles que «se queres un final feliz, depende de onde acabe a historia». Con todo, cando tratas de guionizar a realidade a través da historia das persoas, a mirada narrativa necesita deterse nalgunhas ambigüidades e preguntas sobre

1. Como se constrúe a normalidade.
2. Como encaixa o día a día no progreso.
3. De onde sae a innovación.

Cando falamos de comunidades non hai un único protagonista senón diferentes niveis que interactúan, mesmo sen intención ou coñecemento previo, porque o auténtico protagonismo corresponde aos elos. Non hai unha orde que permita definir a relación causa/efecto, hai que empezar nalgún punto do relato e deixar que se desenvolvan os diferentes fíos dos verdadeiros actores de/na vida pública: Persoas que son actrices que son personaxes que son persoas.

Secuencia de pensamentos desenvolvida por Jorge Wanenger no seu A máis como, menos por que. Corresponden a ideas numeradas individualmente (del 722 al 730) pero que lídas xuntas compoñen o proceso básico, de ida e volta, da humildade de da reflexión:

Porque eu estou a falar do que vivín, é en primeira persoa. E a persoa que estaba alí era eu

Puxenme pensando… E igual hoxe fago, con tanto años que teño

A unha señora que ten tanto peito, tan valente, hai que saudala

Temos que aprender a relacionarnos nos cos cartos