Diferencias

Muestra las diferencias entre dos versiones de la página.

--- de-construcion_de_contextos [2019/12/19 12:23] – [A memoria colectiva] isabel
+++ de-construcion_de_contextos [2023/05/12 13:01] – editor externo 127.0.0.1
@@ Línea 1: / Línea 1: @@
 <fs large><fc #6495ed>**O diñeiro das mulleres**  / De-construcion de contextos</fc></fs>
-===== A memoria colectiva =====
+<blockquote>o colectivo non é senón un conxunto de identidades persoais enredadas no marco dun contexto. [[http://www.enpalabras.com/blog/2012/05/porque-a-que-se-dedicaban-las-mujeres/|Isabel Iglesias]]
+{{:wiki:vision-sesgada.jpg?150 |}} \\ A realidade é como un prisma, só se pode ver o lado que está diante</blockquote> \\
+===== A pre-tensión da obxectividade =====
+----
+<WRAP center round box 95%>[[http://www.enpalabras.com/blog/2016/03/la-pre-tension-de-la-objetividad/|{{http://www.enpalabras.com/blog/wp-content/subidas/2016/01/Palabras-600x600.jpg?200 |}}]]As palabras son un instrumento poderoso, pero perden a súa esencia se na procura de precisión recorremos a etiquetaxes e formalidades de laboratorio.
+A obxectividade non existe porque a “realidade” ten múltiples relatos e desde o mesmo instante en que nos expomos a necesidade de “contar”, estamos a formar parte do proceso para construír unha nova realidade. Tampouco se pode  objetivar “o coñecemento”, tan só detectar os seus fitos dentro do proceso en que se xera porque, aínda que a todos apóianos a (propia) experiencia,<wrap hi>**o coñecemento xorde cando aprendemos a xeneralizar as preguntas, non as afirmacións**</wrap>.
+E continuando con esta inmersión no ronsel da dúbida, cabe tamén cuestionar se é posible, e que achega, o [[http://blog.cumclavis.net/2014/09/lo-individualmente-colectivo.html|relato do colectivo]] xa que //«a contorna actúa como un  alambique a través do cal depuramos e destilamos aquilo que, ao final, acabamos sabendo»//. Tal vez por iso, <wrap hi>**o punto de partida sobre o que se asenta este proxecto é o carácter social da memoria**</wrap>:
+<blockquote>Calquera recordo, aínda que sexa moi persoal, existe en relación cun conxunto de nocións que nos dominan máis que outras, con persoas, grupos, lugares, datas, palabras e formas de linguaxe, mesmo con razoamentos e ideas, é dicir, coa vida material e moral das sociedades das que formamos parte. (Maurice Halbwachs)</blockquote>
+A nosa memoria é social porque [[http://www.proxectomascaras.com/2012/10/javier-tamarit-al-principio-esta-la-relacion/|non hai construción humana na soidade]]. Os recordos [[http://blog.enimaxes.com/2016/01/comos-y-porques-iii-el-ritmo-del-tiempo/|xurden das ideas e percepcións]] que temos nun tempo que denominamos «presente», un concepto tan subxectivo como aleatorio xa que as horas e o calendario non son senón mera referencia aos acontecementos e vivencias que o dividen, pero non o enchen xamais. O tempo, e por tanto a memoria que o evoca, non é senón unha rede de niveis de narración que pode, e adoita, incluír diferentes procesos  interindividuales, de grupo e dinámicas sociais.
+<blockquote>No desenvolvemento continuo da memoria colectiva, non hai liñas de separación netamente trazadas como na historia, senón máis ben límites irregulares e incertos. Pero, ademais, a existencia de diferentes grupos no seo das sociedades dá lugar a diversas Memorias colectivas, mentres que a Historia pretende presentarse como a memoria universal do xénero humano. (Maurice Halbwachs)</blockquote>
+<wrap hi>**O marco social da memoria é un aliciente para a investigación e a aprendizaxe**</wrap>, pero esta riqueza pérdese #ante a « pretenciosa obxectividade» da Historia, cuxa rixidez non ten un significado real para ningún dos grupos que foron actores dos acontecementos.
+A memoria colectiva é un conxunto de relatos  intemporales que desenvolve o recordo do que aínda existe na conciencia do grupo que a mantén. <fc #800080>Non hai oposición presente-pasado porque as redes interpersoais e os grupos non desaparecen de súpeto</fc>.
+Nesta «pretensión» de achegarnos aos procesos de [[http://www.enpalabras.com/blog/2015/10/desbloquear-el-conocimiento-deen-las-ciudades/|coñecemento e reflexión]] hai moito de aspiración, desexo e propósito de aprendizaxe, pero nada de ambición  pretenciosa e desmedida por «descubrir verdades obxectivas». Porque hai que ser conscientes de que, na procura dos relatos, estamos a pasar a formar parte deses lazos invisibles dalgunhas redes da memoria colectiva.
+Tampouco hai  pre-tensión por esixencias e obxectivos desmedidos ou alleos, porque hai que traballar desde a premisa de que  a obxectividade non existe.
+</WRAP>
+===== A humildade da reflexión =====
 ----
 <WRAP center round box 95%>
-<blockquote>A rebeldía só nace onde hai aire para respirar (Victoria Camps, Ética da virtude)</blockquote>
+[[http://www.enpalabras.com/blog/2014/11/la-humildad-de-la-reflexion/|Secuencia de pensamentos]] desenvolvida por Jorge Wanenger no seu [[http://www.tusquetseditores.com/titulos/metatemas-a-mas-como-menos-por-que|A máis como, menos por que]]. Corresponden a ideas numeradas individualmente (del 722 al 730) pero que lídas xuntas compoñen **o proceso básico, de ida e volta, da humildade de da reflexión**:
-Concepción Arenal defendeu a superioridade das mulleres e o dereito ao emprego, pero sería un pouco despois cando a súa evolución levouna á reivindicación dos dereitos políticos. Porque Concepción Arenal <fc #800080>era unha intelectual, pero non aceptaba separar a vivencia de algo sen a reflexión, a maduración, a escritura e a acción</fc>. Intelectual, activista e muller… definitivamente non podía encaixar en ningunha estrutura, e menos naquela época.
+<WRAP center round info 85%>
+**Conversación**: falar despois de escoitar con alguén que escoita antes de falar.
-Foi a única persoa á que, habendo gañado tres veces un premio convocado pola Real Academia das Ciencias Morais e políticas, nunca lla convidou a formar parte. Era estraña porque, ademais de ser muller, tiña<fc #800080> esa dobre vertente de vocación filosófica e activismo reformista</fc>.
+**Intercambio de ideas**: un individuo é para a reflexión, dous individuos son para a conversación, uns dez son para o faladoiro e uns cen para a conferencia.
-Como di a investigadora [[https://es.wikipedia.org/wiki/Anna_Caball%C3%A9_Masforroll|Anna Caballé]], o seu motor sempre foi o pensamento e desexo de reforma, centrándose nos debates do seu tempo: o conflito entre Deus e a liberdade, as reivindicacións obreiras cada vez máis violentas, a mendicidade nas rúas, a falta dun Estado capaz de exercer un labor efectivo cos necesitados…
+A conferencia (uns cen) favorece o faladoiro (uns dez).
-Outra das súas preocupacións era a influencia da opinión pública no devir dos acontecementos e as posibilidades de transformación. A incidencia da opinión publica… variou isto cando nos atopamos no que xa se denomina a cuarta onda do movemento feminista?
+O faladoiro (uns dez) favorece a conversación (dúas).
-<html><center><div style="width:100%;padding-top:64%;position:relative;border-bottom:1px solid #aaa;display:inline-block;background:#eee;background:rgba(255,255,255,0.9);">
+A conversación (dúas) favorece a reflexión (un).
-    <iframe src="https://secure-embed.rtve.es/drmn/embed/video/823665" name="Mujeres en la Historia: Concepción Arenal" style="width:100%;height:90%;position:absolute;left:0;top:0;overflow:hidden;border:none;background-color:transparent;" scrolling="no" allowfullscreen="allowfullscreen"></iframe>
-    <div style="position:absolute;bottom:0;left:0;font-family:arial,helvetica,sans-serif;font-size:12px;line-height:1.833;display:inline-block;padding:5px 0 5px 10px;">
-        <span style="float:left;margin-right:10px;">
-        <img style="height:20px;width:auto;background: transparent;padding:0;margin:0;" src="https://img2.rtve.es/css/rtve.commons/rtve.header.footer/i/logoRTVEes.png" alt="" />
-        </span>
-        <a style="color:#333;font-weight:bold;" title="Mujeres en la Historia: Concepción Arenal" href="hhttp://www.rtve.es/alacarta/videos/mujeres-en-la-historia/mujeres-historia-concepcion-arenal-fuerza-ideal/823665/">
-            <strong>Mujeres en la Historia: Concepción Arenal</strong>
-</a>
-</div>
-</div></center></html>
-\\
-<html><center><iframe width="560" height="315" src="https://www.documaniatv.com/embed/a6633d474" frameborder="0" allowfullscreen seamless></iframe></center></html>
+A reflexión fomenta a independencia do individuo respecto da incerteza.
+Ás cerimonias e outros encontros (de miles ou decenas de miles) non se acode a intercambiar ideas, só a recibilas ou a confirmalas.
+As cerimonias e outros encontros (de miles ou decenas de miles) son para favorecer algunha identidade colectiva, para o que non son recomendables as conferencias que estimulan faladoiros que estimulan conversacións que estimulan reflexións.
+Unha sala de conferencias na que caben miles de persoas está baixo sospeita.
 </WRAP>
-==== A xenealogía do espazo público ====
+</WRAP>
+===== A xenealogía do espazo público =====
+----
 <WRAP center round box 95%>
+<blockquote>A rebeldía só nace onde hai aire para respirar (Vitoria Camps, Ética da virtude) </blockquote>
 Un dos avances do pensamento feminista foi evidenciar que as mulleres careciamos de xenealoxía. Pero non era só pola transmisión do apelido paterno, senón que esta carencia manifestábase en múltiples frontes que foi necesario empezar a detectar e illar xa que subxacían en cada criterio, en cada tendencia, na lexislación… Porque non se trataba da xenealoxía persoal, que tamén, senón de <fc #800080>a xenealogía do espazo público, cuxo rescate foi, e continúa sendo, unha tarefa ardua</fc>.
@@ Línea 40: / Línea 69: @@
 <blockquote>Un dos problemas sociais que máis preocupan hoxe aos pensadores é o problema feminista […] Non atopou aínda eco en España; non se tomou en serio, porque o noso carácter  préstase máis á ironía que á investigación. (XIMENO DE FLAQUER, 1903: 5)</blockquote>
-A estas alturas do s.  XXI, aínda que * a explosión da internet ponnos ao alcance datos e historias que antes había que rastrexar** en bibliotecas e centros de documentación dispersos ou pouco coñecidos, en documentos mal ou nada catalogados e, en moitos casos, de carácter privado, **o reto é  sistematizar e integrar**. É dicir, <fc #800080>reconstruír unha visión do que ocorría no espazo público cuxo relato non só se ocultou, senón que pretendía ser negado</fc>.
+A estas alturas do s.  XXI, aínda que **a explosión da internet ponnos ao alcance datos e historias que antes había que rastrexar** en bibliotecas e centros de documentación dispersos ou pouco coñecidos, en documentos mal ou nada catalogados e, en moitos casos, de carácter privado, **o reto é  sistematizar e integrar**. É dicir, <fc #800080>reconstruír unha visión do que ocorría no espazo público cuxo relato non só se ocultou, senón que pretendía ser negado</fc>.
 Porque a pesar de ser apartadas do ámbito público e económico, as mulleres foron fundadoras e cofundadoras de escolas, mosteiros, igrexas, institucións asistenciais… Estudaron por libre, ou camufladas, con brillantes resultados académicos e foron impulsoras e organizadoras de actos, compañías de teatro ou exposicións. <fc #800080>Por certo, sempre con fins recadatorios dun diñeiro que “non podían posuír nin manexar”</fc>.
-O curioso é que, co tempo (a tan necesaria perspectiva temporal) <fc #800080>todos estes ámbitos e “actividades á marxe”, aos que as mulleres dedicaron tanto tempo e esforzo contribuíron (ou mesmo foron o motor) de moitas necesidades que derivaron nunha transformación social</fc>. E, como adoita suceder, <wrap hi>cando a reivindicación xeneralízase convértese nun servizo  monetizable do que as mulleres volven quedar excluídas ou  minorizadas</wrap>.
+O curioso é que, co tempo (a tan necesaria perspectiva temporal) <fc #800080>todos estes ámbitos e “actividades á marxe”, aos que as mulleres dedicaron tanto tempo e esforzo contribuíron (ou mesmo foron o motor) de moitas necesidades que derivaron nunha transformación social</fc>. E, como adoita suceder, <wrap hi>cando a reivindicación xeneralízase convértese nun servizo monetizable do que as mulleres volven quedar excluídas ou  minorizadas</wrap>.
+{{ http://economia.enigualdade.com/esp/lib/exe/fetch.php?w=500&tok=216a13&media=3_anexos:elvira-otero.png?500 |}}
 </WRAP>
-===== A pre-tensión da obxectividade =====
+===== A evolución dun privilexio =====
 ----
+==== Cando os bens familiares van parar á filla menor ====
 <WRAP center round box 95%>
-As palabras son un instrumento poderoso, pero perden a súa esencia se na procura de precisión recorremos a etiquetaxes e formalidades de laboratorio.
-A obxectividade non existe porque a “realidade” ten múltiples relatos e desde o mesmo instante en que nos expomos a necesidade de “contar”, estamos a formar parte do proceso para construír unha nova realidade. Tampouco se pode  objetivar “o coñecemento”, tan só detectar os seus fitos dentro do proceso en que se xera porque, aínda que a todos apóianos a (propia) experiencia,<wrap hi>**o coñecemento xorde cando aprendemos a xeneralizar as preguntas, non as afirmacións**</wrap>.
+<blockquote>{{http://enigualdade.com/wp-content/themes/Rolex/timthumb.php?src=http://enigualdade.com/wp-content/uploads/2016/04/ellas-estudian.jpg?200 |}}
+Todo empeza ao nacer. Nestas aldeas, os pais non teñen preferencia por concibir homes, algo habitual en India. É máis, sucede todo o contrario. «Se teñen tres nenos, tentarán ter outro bebé por se sae nena. Búscana porque cren que unha filla manterá o nome do clan»</blockquote>
-E continuando con esta inmersión no ronsel da dúbida, cabe tamén cuestionar se é posible, e que achega, o [[http://blog.cumclavis.net/2014/09/lo-individualmente-colectivo.html|relato do colectivo]] xa que //«a contorna actúa como un  alambique a través do cal depuramos e destilamos aquilo que, ao final, acabamos sabendo»//. Tal vez por iso, <wrap hi>**o punto de partida sobre o que se asenta este proxecto é o carácter social da memoria**</wrap>:
+**[[http://enigualdade.com/2016/04/02/cuando-los-bienes-familiares-van-a-parar-a-la-hija-menor/|A aldea india onde mandan as mulleres]]**
-<blockquote>Calquera recordo, aínda que sexa moi persoal, existe en relación cun conxunto de nocións que nos dominan máis que outras, con persoas, grupos, lugares, datas, palabras e formas de linguaxe, mesmo con razoamentos e ideas, é dicir, coa vida material e moral das sociedades das que formamos parte. (Maurice Halbwachs)</blockquote>
+Na comunidade de [[https://es.wikipedia.org/wiki/Megalaya|Meghalaya]], unha rexión do nordés de India, conviven as comunidades  Khasi,  Jaintia e  Garo, unidas por unha característica insólita neste país: réxense por un sistema  matrilineal. É dicir, a liñaxe viaxa de xeración en xeración a través da muller. Tras este dato eríxese todo un esquema de valores que permite a estas mulleres ser moito máis respectadas que no resto de India. É unha cuestión de identidade, de status.
-A nosa memoria é social porque [[http://www.proxectomascaras.com/2012/10/javier-tamarit-al-principio-esta-la-relacion/|non hai construción humana na soidade]]. Os recordos [[http://blog.enimaxes.com/2016/01/comos-y-porques-iii-el-ritmo-del-tiempo/|xurden das ideas e percepcións]] que temos nun tempo que denominamos «presente», un concepto tan subxectivo como aleatorio xa que as horas e o calendario non son senón mera referencia aos acontecementos e vivencias que o dividen, pero non o enchen xamais. O tempo, e por tanto a memoria que o evoca, non é senón unha rede de niveis de narración que pode, e adoita, incluír diferentes procesos  interindividuales, de grupo e dinámicas sociais.
+**O alicerce do sistema é a herdanza**
-<blockquote>No desenvolvemento continuo da memoria colectiva, non hai liñas de separación netamente trazadas como na historia, senón máis ben límites irregulares e incertos. Pero, ademais, a existencia de diferentes grupos no seo das sociedades dá lugar a diversas Memorias colectivas, mentres que a Historia pretende presentarse como a memoria universal do xénero humano. (Maurice Halbwachs)</blockquote>
+Nestas comunidades, os bens familiares van parar á filla menor ( khatduh, en lingua  khasi), que se encarga de administralos. //«É a persoa máis importante: custodia as propiedades aínda que non sexa a súa dona»//, explica a historiadora **Manorama  Sharma**, da **Universidade  NEHU**. A menor quedará a vivir na casa materna toda a súa vida, mentres os seus irmáns e irmás deixarán o niño ao casar.
-<wrap hi>**O marco social da memoria é un aliciente para a investigación e a aprendizaxe**</wrap>, pero esta riqueza pérdese #ante a « pretenciosa obxectividade» da Historia, cuxa rixidez non ten un significado real para ningún dos grupos que foron actores dos acontecementos.
+Nos últimos anos, con todo, algúns pais están a optar por distribuír parte da herdanza. Un exemplo é **Aitisuk  Khongjee**, unha muller de 37 anos e nai de sete criaturas: //«Dareille moito á miña filla menor, pero tamén repartirei entre as demais fillas»//. En cambio, non haberá nada para os homes. //«Aínda que se necesitan algo ou teñen problemas, elas teñen que axudarlles e facerse cargo»//, afirma a muller khasi no seu soportal, na aldea de **Nongeitniang**.
-A memoria colectiva é un conxunto de relatos  intemporales que desenvolve o recordo do que aínda existe na conciencia do grupo que a mantén. <fc #800080>Non hai oposición presente-pasado porque as redes interpersoais e os grupos non desaparecen de súpeto</fc>.
+A diferenza do resto de India, estas tres comunidades tamén son  matrilocales: é dicir, **é o marido quen abandona o seu fogar e se muda ao da súa muller tras a voda**.
-Nesta «pretensión» de achegarnos aos procesos de [[http://www.enpalabras.com/blog/2015/10/desbloquear-el-conocimiento-deen-las-ciudades/|coñecemento e reflexión]] hai moito de aspiración, desexo e propósito de aprendizaxe, pero nada de ambición  pretenciosa e desmedida por «descubrir verdades obxectivas». Porque hai que ser conscientes de que, na procura dos relatos, estamos a pasar a formar parte deses lazos invisibles dalgunhas redes da memoria colectiva.
+(...) //«Hai máis igualdade de xénero, elas teñen máis oportunidades e non son  estigmatizadas por facer vida nos espazos públicos»//, asegura **L.S. Gassah**, director honorario do [[http://www.icssr.org/|Consello Indio de Investigacións de Ciencias Sociais ( ICSSR)]], que sostén que isto tamén se debe a que a sociedade do nordés é «máis igualitaria e aberta porque non temos un sistema de castes» como ocorre na India hindú.
-Tampouco hai  pre-tensión por esixencias e obxectivos desmedidos ou alleos, porque hai que traballar desde a premisa de que  a obxectividade non existe.
+As diferenzas non acaban aí. **As mulleres destas comunidades non sofren as restricións sociais de vestimenta e horarios** que se poden ver noutras zonas. <fc #800080>**Moitas traballan, rexentan negocios e administran o seu diñeiro**</fc>. Por iso non é raro que a familia viva cos ingresos dela.
-</WRAP>
+<blockquote>«Sendo traballadoras aumentan a súa independencia e a súa poder de decisión dentro das súas casas. Para aquelas con estudos que poidan pedir salarios altos, unha maior participación na forza de traballo definitivamente incrementará o seu benestar e terá unha relación directa no empoderamento das mulleres», explica a economista  **Veronica Pa**</blockquote>
-===== A evolución dun privilexio =====
+Nestas tribos **tampouco teñen a presión de pagar un dote nin o medo de acabar casadas cun descoñecido nunha ligazón arranxada polos seus pais**. Para iso hai que ter presente que en India o 80% dos matrimonios son concertados, que o suicidio é a principal causa de morte entre as mozas por motivos relacionados cos casamentos e que, s**egundo a Fundación Vicente Ferrer, cada ano morren 25.000 indias por non pagar o dote**.
-----
-<WRAP center round box 95%>
+Aquí **elas deciden con quen casan**. E <fc #800080>se esa unión termina nalgún momento, ser divorciadas ou viúvas non conleva o habitual rexeitamento na sociedade. De feito, poden botar aos seus esposos se son violentos, se non achegan ao conxunto familiar ou son alcohólicos</fc>. Non é de estrañar que  Meghalaya, onde a maioría da poboación pertence a estas tribos, teña a segunda maior taxa de divorcios. **«A forza do sistema  matrilineal consegue que a muller non sexa condenada por vivir con varios homes na súa vida, nin tampouco os seus fillos serán castigados pola sociedade»**.
-<blockquote><fs medium>A realidade é como un prisma, só se pode ver o lado que está diante</fs></blockquote>
+**A orixe desta «excepción»?**
+Non se coñece a orixe concreta deste sistema  matrilineal. Algúns textos sinalan que se instaurou por medo a que os clans perdesen a súa liñaxe e as súas propiedades cando os homes falecían na guerra, mentres que outros apuntan á mestura de crenzas entre as relixións tribais, a adoración á fertilidade e o culto á deusa nai hindú **Kamakhya**, venerada na cidade próxima de **Guwahati**.
+Tamén <wrap hi>hai expertos que sosteñen que foi o resto do mundo o que cambiou a situación inicial</wrap>. «As sociedades orixinarias estaban controladas por mulleres, pero cando xurdiu a propiedade privada os homes fixéronse con ela pola súa forza física. Aquí non foi así do todo», comenta **Apurba Kumar Baruah**, antigo decano da facultade de Ciencias Sociais de NEHU.
+**O futuro?**
-{{ :wiki:vision-sesgada.jpg?300 |}}
+A redacción do artigo resulta un tanto confusa nalgunhas partes do relato, pero o que si parece deixar claro é que <fc #800080>as presións exteriores que ameazan esta liña de transmisión hereditaria pode levar á máis que probable desaparición dos dereitos das mulleres</fc>.
-O certo é que nin sequera se decatan, nin o pensan! Sinxelamente ocorre algo fóra do habitual e saltan as alertas. E entón reaccionan... e invéntanse o relato.
+**<wrap hi>Todo parece indicar que non é a ideoloxía senón o diñeiro</wrap>**, pero o que a experiencia destas tres aldeas cóntanos é que, coa administración en mans das mulleres, producíronse menos perversións no sistema.
-{{ youtube>PM_3IluL9sE?650x366 }}
-\\
-{{ :wiki:pioneras-programadoras.jpg?800 |}}
 </WRAP>
 \\