Necesidade de re-presentación

As revolucións liberal-burguesas, e principalmente a Revolución Francesa de 1789, propuxéronse como principal obxectivo a consecución da igualdade xurídica, as liberdades públicas e salvagárdaa dos dereitos políticos: “Liberdade, igualdade e fraternidade”. Pero a revolución quedou en mans dos homes. As mulleres, que participaron activamente, quedaron fóra das principais decisións “revolucionarias”.

En 1791, Olympe de Gouges declara a traizón da Revolución e publica a Declaración dos dereitos da muller e a cidadá, na que recolle a afirmación política das mulleres e reclamaba un trato igualitario con respecto aos homes en todos os aspectos da vida, públicos e privados: dereito ao voto, exercer cargos públicos, falar en público sobre asuntos políticos, a igualdade de honras públicas, o dereito á propiedade privada, a participar no exército e na educación e, por suposto, a ter igual poder na familia e na igrexa.

Un ano máis tarde, en 1792, Mary Wolltononecraft denuncia na súa obra máis importante, Vindicación dos dereitos da muller, a situación de escravitude das mulleres: “Xa é hora de facer unha revolución nos costumes femininos, xa é hora de devolverlles ás mulleres a súa dignidade perdida e que contribúan como membros da especie humana á reforma do mundo, cambiando elas mesmas…”.

Hai que atreverse a conxugar todos os verbos en primeira persoa.

O certo é que na vasalaxe anterior ao desenvolvemento do capitalismo industrial había menos diferenzas. É dicir, inexistencia de dereitos para homes e mulleres. Pero no proceso de desenvolvemento establécense complicidades co patriarcado para que a redución das mulleres ao ámbito doméstico asegurase a dispoñibilidade de man de obra barata. Había que alimentar ao novo sistema. É nesta época cando se produce a maior separación de roles entre o produtivo e o re-produtivo.

Pero o maior triunfo do sistema foi impoñer o ideal da familia burguesa, que foi asumido polo propio movemento obreiro. E aínda que é certo que moitas veces a realidade está máis cargada de rutina que de intencionalidade, tamén é máis perigoso porque os costumes fan leis. E http://www.enpalabras.com/blog/2010/05/palabra-de-ley/as leis si que custa cambialas.

A pedagoXía e a didáctica de Mary Wollstonecraft

Hai persoas, como Mary Wollstonecraft, que nacen para deixar pegada, aínda que o seu rastro tenda a eclipsarse entre os silenciosos rumbos da historia. Resulta profundamente sorprendente a disruptiva coherencia desta muller en todo o que foi capaz de cuestionar, e facer, nos seus 38 anos de vida… en pleno século XVIII.

Naceu o 2 de xuño de 1759 e entre os seus importantes legados atópase a Vindicación dos dereitos da muller (1792), no que argumenta en contra da educación que se impoñía ás mulleres para “mantelas” en posición de inferioridade respecto a os homes. Dedica un capítulo completo a desenvolver un plan de educación nacional, o cal debía ser semi-público, semi-privado e co- educacional e desafía a obra Emilio (1762) de Jean Jacques Rousseau, que proclamaba que as mulleres non debían educarse para que razoen porque a súa función era a de proporcionarlle pracer ao home.

Aínda que con esta obra estableceu as bases do feminismo moderno, o realmente importante é o desenvolvemento pedagóxico, e a didáctica, sobre a que de-constrúe argumentos e accións. Porque non se trata de teorías desenvoltas desde unha posición privilexiada xa que foi capaz de exercer a independencia que proclamaba gañándose a vida con diversos oficios ata conseguir dedicarse profesionalmente á escritura independente. E nun contexto tan clasista e conservador como o Londres da época. Sen dúbida non só proclamou senón que exerceu a liberdade de pensamento, palabra e obra.

Teoría pedagóxica

A maior parte dos intelectuais liberais e radicais da época vían á educación como a pedra angular de calquera movemento para a reforma social pero resulta revelador o enfoque desenvolto por Mary Wollstonecraft con respecto ás dúas obras pedagóxicas máis influentes na Europa do século XVIII: Some Thoughts Concerning Education (1693) de John Locke e Emilio de Jean-Jacques Rousseau. En Relatos orixinais e noutras obras sobre a educación, Wollstonecraft respondeulles ás dúas obras e expresou a súa propia teoría pedagóxica.

Relatos orixinais conta a historia da educación de dúas nenas, Mary, de catorce anos de idade e Caroline, de doce anos, baixo a condución dunha sabia e benevolente figura maternal, Mrs. Mason ( Wollstonecraft probablemente nomeou aos personaxes da obra por persoas da súa vida real; coñecera e respectara moito a unha muller apellidada Mason cando se desempeñaba como profesora en Newington Green, e dáballes clases a dúas nenas chamadas Mary e Caroline cando traballaba como institutriz para a familia Kingsborough en Irlanda. ) Despois da morte da súa nai, as nenas deben irse a vivir con Mrs. Mason ao campo.

… defínese á adultez como a habilidade de disciplinarse a un mesmo «construíndo contos con moraleja» da vida propia. O extensivo uso de Wollstonecraft de contos inserrtados no texto alenta aos seus lectores para construír unha narrativa moral extraéndoa das súas propias vidas, cun final predeterminado. Ao final do libro, Mary e Caroline xa non necesitan unha mestra porque han internalizado as historias que lles ensinaba Mrs. Mason; xa coñecen as historias que deben promulgar.

En Relatos orixinais Wollstonecraft usa o xénero florecente de literatura infantil para promover a educación das mulleres e a ideoloxía emerxente da clase media. Sostén que as mulleres poden ser adultos racionais se son educadas de maneira apropiadas de nenas (unha crenza non moi común no século XVIII) e contende que o carácter distintivo nacente da clase media é superior á cultura dos cortesáns, representada polos contos de fadas e polo valor que se lle dá ao azar e á sorte segundo as historias escritas nos chapbooks para os nenos humildes. Wollstonecraft, ao desenvolver a súa propia pedagoxía, responde tamén as obras de dous pedagogos do século XVIII: John Locke y Jean-Jacques Rousseau.

Por certo, Mary Wollstonecraft tivo unha filla co filósofo William Godwin, un dos precursores do movemento anarquista, Mary Shelley, que deixou tamén un importante legado coa súa vida e obra, ademais de ser a autora de Frankenstein o el moderno Prometeo.