Herramientas de usuario

Herramientas del sitio


extraperlo

Diferencias

Muestra las diferencias entre dos versiones de la página.

Enlace a la vista de comparación

Ambos lados, revisión anteriorRevisión previa
Próxima revisión
Revisión previa
extraperlo [2019/12/14 13:34] – creado isabelextraperlo [2024/02/22 19:31] (actual) iagoglez
Línea 1: Línea 1:
-<fs large><fc #6495ed>**Autoría e referencias**  / Anexos</fc></fs>+<fs large><color #6495ed>**Autoría e referencias**  / Anexos</color></fs>
  
 ===== Extraperlo ===== ===== Extraperlo =====
Línea 33: Línea 33:
 -- Pero esa necesidade fai que as demandas sexan esaxeradas con grave prexuízo do consumidor. -- Pero esa necesidade fai que as demandas sexan esaxeradas con grave prexuízo do consumidor.
  
--- ( G) E do produtor. Cre vostede que non se eu perfectamente que eses prezos que se andan ofrecendo non van parar no seu maior parte aos produtores?. Por iso trato de impedir eses  agios ou ‘ estraperlos’, como agora chámanse. * Xa ve vostede a campaña do Goberno.** <wrap em>Que tomen nota os ansiosos que se atopan nesta provincia. Porque os transgresores serán castigados co cárcere e sancionados. Mañá empezarán a saír á luz as primeiras sancións, para que sirvan de advertencia e  exemplaridade</wrap>.+-- ( G) E do produtor. Cre vostede que non se eu perfectamente que eses prezos que se andan ofrecendo non van parar no seu maior parte aos produtores?. Por iso trato de impedir eses agios ou ‘ estraperlos’, como agora chámanse. **Xa ve vostede a campaña do Goberno.** <wrap em>Que tomen nota os ansiosos que se atopan nesta provincia. Porque os transgresores serán castigados co cárcere e sancionados. Mañá empezarán a saír á luz as primeiras sancións, para que sirvan de advertencia e  exemplaridade</wrap>.
  
 SEVERO CONTROL DAS EXPORTACIÓNS SEVERO CONTROL DAS EXPORTACIÓNS
Línea 39: Línea 39:
 -- Cales son os problemas ou produtos que merecen a súa preferencia?. -- Cales son os problemas ou produtos que merecen a súa preferencia?.
  
--- ( G) Todos; pero principalmente o peixe, carne,  habichuelas, patacas, ovos e leite. Uns polo consumo e outros pola exportación. Polo pronto non autorizarei ningunha exportación sen que se me garanta previamente o consumo da provincia.+-- ( G) Todos; pero principalmente o peixe, carne,  abíchelas, patacas, ovos e leite. Uns polo consumo e outros pola exportación. Polo pronto non autorizarei ningunha exportación sen que se me garanta previamente o consumo da provincia.
 -- Déronse ordes en feiras e mercados?. -- Déronse ordes en feiras e mercados?.
  
Línea 70: Línea 70:
 -- Cre vostede que se restablecerá moi pronto a normalidade? -- Cre vostede que se restablecerá moi pronto a normalidade?
  
--- ( G) Antes de oito días. Non sairá nin un saco de patacas nin de  habichuelas que non vaia ao seu prezo de verdade: o de tarifa. Os mercados desta cidade estarán abastecidos. En peixe, facilitaráseme polos armadores todo canto se necesite para o noso consumo, e o resto poderase exportar.+-- ( G) Antes de oito días. Non sairá nin un saco de patacas nin de  abíchelas que non vaia ao seu prezo de verdade: o de tarifa. Os mercados desta cidade estarán abastecidos. En peixe, facilitaráseme polos armadores todo canto se necesite para o noso consumo, e o resto poderase exportar.
  
 -- E dentro das prazas de abasto?. -- E dentro das prazas de abasto?.
  
--- ( G) Xa sei por onde vai vostede. Peixe que entre en praza venderase aos compradores sen  subterfugios de ningún xénero. (...) <wrap em>Puxen un servizo de forzas de Asalto para impedir as mil  tretas que adoita padecer o público. E o primeiro ou primeira que caia, irá dar cos seus ósos ao cárcere, ademais da sanción pecuniaria. Quero que saiban todos os cidadáns desta provincia, que todas estas manobras son para  sabotear o réxime e o Estado que por fortuna réxenos, e que os que polas súas ansias e a súa  contumacia esquézanse deste principio están expostos a que sexan os Tribunais militares os que os xulguen</wrap>.+-- ( G) Xa sei por onde vai vostede. Peixe que entre en praza venderase aos compradores sen  subterfuxios de ningún xénero. (...) <wrap em>Puxen un servizo de forzas de Asalto para impedir as mil  treitas que adoita padecer o público. E o primeiro ou primeira que caia, irá dar cos seus ósos ao cárcere, ademais da sanción pecuniaria. Quero que saiban todos os cidadáns desta provincia, que todas estas manobras son para  sabotear o réxime e o Estado que por fortuna réxenos, e que os que polas súas ansias e a súa  contumacia esquézanse deste principio están expostos a que sexan os Tribunais militares os que os xulguen</wrap>.
  
 -- E non poden saír en camións para outros sitios? -- E non poden saír en camións para outros sitios?
  
--- ( G) < wrap  em>O primeiro que se colla, sancionareino con verdadeira dureza, sen contemplacións.wrap>+-- ( G) <wrap em>O primeiro que se colla, sancionareino con verdadeira dureza, sen contemplacións</wrap>.
  
 UN ANO DE BENDICIÓN DE COLLEITAS UN ANO DE BENDICIÓN DE COLLEITAS
  
--- Pode garantirse o abasto dos principais produtos?.+-- Pode garantirse o abasto dos principais produtos?
  
 -- Por Deus, home!. Se esta provincia é a máis gandeira en vacún, a de maior produción de patacas ... A riqueza da Coruña exprésase en cifras case astronómicas. Ademais foi un ano de magníficas colleitas, grazas a deus. A Providencia quixo demostrar  elocuentemente como sabe remediar as necesidades creadas polas hostes de Moscova nesta guerra de redención que acabamos de sufrir. (...) -- Por Deus, home!. Se esta provincia é a máis gandeira en vacún, a de maior produción de patacas ... A riqueza da Coruña exprésase en cifras case astronómicas. Ademais foi un ano de magníficas colleitas, grazas a deus. A Providencia quixo demostrar  elocuentemente como sabe remediar as necesidades creadas polas hostes de Moscova nesta guerra de redención que acabamos de sufrir. (...)
Línea 90: Línea 90:
 {{ http://1.bp.blogspot.com/-CVM3WppfPYc/TfR9Wy0GhCI/AAAAAAAAAHI/h7Gsh1UfZ0w/s1600/19391107_Multas+infraccion+abastos1.gif |}} {{ http://1.bp.blogspot.com/-CVM3WppfPYc/TfR9Wy0GhCI/AAAAAAAAAHI/h7Gsh1UfZ0w/s1600/19391107_Multas+infraccion+abastos1.gif |}}
  
-* Son multadas trece leiteiras de Ribeira e A Pobra por vender leite a prezo superior ao oficial**, unha delas con dobre sanción por ademais “negarse a vendela, en caso de obrigarlle, a menos prezo” que o prezo oficial. **Case todas as demais sancións son por exportar produtos a outras provincias sen licenza**, entre elas a “un tal  Sandalio, exportador de peixe nesta cidade”, a un veciño de Lugo “por transportar azucre escondido nunha caixa” e a outra veciña tamén de Lugo “por tratar de exportar da provincia mercadorías intervidas e que levaba ocultas entre uns tubos nun camión”.+**Son multadas trece leiteiras de Ribeira e A Pobra por vender leite a prezo superior ao oficial**, unha delas con dobre sanción por ademais “negarse a vendela, en caso de obrigarlle, a menos prezo” que o prezo oficial. **Case todas as demais sancións son por exportar produtos a outras provincias sen licenza**, entre elas a “un tal  Sandalio, exportador de peixe nesta cidade”, a un veciño de Lugo “por transportar azucre escondido nunha caixa” e a outra veciña tamén de Lugo “por tratar de exportar da provincia mercadorías intervidas e que levaba ocultas entre uns tubos nun camión”.
  
 A base de multas queríase frear un fenómeno que nacía de forzas poderosas. Era tal a escaseza de produtos de consumo habitual ata entón en España que o Vaticano tivo que tomar unha decisión extraordinaria, en outubro de 1940: por primeira vez na historia autorizouse a substitución do aceite de oliva por outros aceites na iluminación do Santísimo, e mesmo por lámpadas eléctricas. Un exemplo das moitas innovacións xurdidas das guerras. A base de multas queríase frear un fenómeno que nacía de forzas poderosas. Era tal a escaseza de produtos de consumo habitual ata entón en España que o Vaticano tivo que tomar unha decisión extraordinaria, en outubro de 1940: por primeira vez na historia autorizouse a substitución do aceite de oliva por outros aceites na iluminación do Santísimo, e mesmo por lámpadas eléctricas. Un exemplo das moitas innovacións xurdidas das guerras.
Línea 96: Línea 96:
 {{ http://4.bp.blogspot.com/-Fz-PxhnBXDU/TfR8JthTVeI/AAAAAAAAAHE/XD7_2OL7ONE/s320/19401025_Autorizaci%25C3%25B3n+Vaticano.gif |}} {{ http://4.bp.blogspot.com/-Fz-PxhnBXDU/TfR8JthTVeI/AAAAAAAAAHE/XD7_2OL7ONE/s320/19401025_Autorizaci%25C3%25B3n+Vaticano.gif |}}
  
-Pero non era fácil frear o mercado negro, e por lei do 3 de outubro de 1940 créanse as Fiscalías de Taxas, coa seguinte xustificación: //“A persistencia en moitas provincias de abusos na venda de artigos de primeira necesidade, suxeitos ao réxime de taxas, e o aumento da especulación nesta materia, con dano grave para o abastecemento das poboacións e os fogares humildes españois, esixen medidas de rigor que corten, dunha vez, <wrap hi>estas criminais manobras que, de persistir, levarían á fame e a ruína a todos os sectores da nosa Nación, impoñen a  exemplaridade e a rapidez na corrección das infraccións</wrap>, sen que os trámites xurídicos poidan servir de escudo aos infractores, mestres nas argucias de perturbar ou burlar á Xustiza con trámites ou atrasos”//.+Pero non era doado frear o mercado negro, e por lei do 3 de outubro de 1940 créanse as Fiscalías de Taxas, coa seguinte xustificación: //“A persistencia en moitas provincias de abusos na venda de artigos de primeira necesidade, suxeitos ao réxime de taxas, e o aumento da especulación nesta materia, con dano grave para o abastecemento das poboacións e os fogares humildes españois, esixen medidas de rigor que corten, dunha vez, <wrap hi>estas criminais manobras que, de persistir, levarían á fame e a ruína a todos os sectores da nosa Nación, impoñen a  exemplaridade e a rapidez na corrección das infraccións</wrap>, sen que os trámites xurídicos poidan servir de escudo aos infractores, mestres nas argucias de perturbar ou burlar á Xustiza con trámites ou atrasos”//.
  
 A [[http://www.boe.es/datos/pdfs/BOE/1940/277/A06851-06854.pdf|lei]] tiña outros artigos que revelaban o seu carácter excepcional. Dous deles merecen ser destacados: no artigo 7º establecíase que das multas impostas “percibirá un corenta por cento o denunciante”; e no artigo 13º estipulábase: <wrap hi>//“Cando polos antecedentes e actividades dos infractores contra o réxime ou a súa conexión con elementos revolucionarios ou expatriados, existan  vehementes indicios do propósito de perturbación da orde ou da economía nacional polos culpables ou a transcendencia do feito, polos graves danos que á Nación poida causar, merézao, os Tribunais de Xustiza que así o aprecien deberán consideralo comprendido dentro do delito de rebelión, e facer aplicación, no seu caso, das penas que o Código de Xustiza Militar establece para o castigo destes delitos”.//</wrap> A [[http://www.boe.es/datos/pdfs/BOE/1940/277/A06851-06854.pdf|lei]] tiña outros artigos que revelaban o seu carácter excepcional. Dous deles merecen ser destacados: no artigo 7º establecíase que das multas impostas “percibirá un corenta por cento o denunciante”; e no artigo 13º estipulábase: <wrap hi>//“Cando polos antecedentes e actividades dos infractores contra o réxime ou a súa conexión con elementos revolucionarios ou expatriados, existan  vehementes indicios do propósito de perturbación da orde ou da economía nacional polos culpables ou a transcendencia do feito, polos graves danos que á Nación poida causar, merézao, os Tribunais de Xustiza que así o aprecien deberán consideralo comprendido dentro do delito de rebelión, e facer aplicación, no seu caso, das penas que o Código de Xustiza Militar establece para o castigo destes delitos”.//</wrap>
Línea 103: Línea 103:
  
 {{ http://2.bp.blogspot.com/-wryxrD5uXcU/TfR7C-xpp_I/AAAAAAAAAG0/n5DJZXG9Te8/s640/19401009_Interesante+Consejo+de+Guerra+de+Ramos+Alfageme.jpg |}} {{ http://2.bp.blogspot.com/-wryxrD5uXcU/TfR7C-xpp_I/AAAAAAAAAG0/n5DJZXG9Te8/s640/19401009_Interesante+Consejo+de+Guerra+de+Ramos+Alfageme.jpg |}}
 +
 +Nin máis nin menos que o noso protagonista, Julio Ramos. Pregúntome que tería en mente o redactor cando elixiu o adxectivo interesante para o título da noticia. Acá temos dúas versións diferentes.
 +
 +{{ http://4.bp.blogspot.com/-sAYlXl1EMw8/TfR7K2XWWrI/AAAAAAAAAG4/gQNEJtqKx0E/s400/1940_Consejo+Guerra_ABC.jpg |}}
 +
 +{{ http://1.bp.blogspot.com/-wEBTea1E-A4/TfR7sQcbLwI/AAAAAAAAAG8/G3KlKxrN6kw/s400/19401009_Consejo+Guerra+Julio+Ramos+Alfageme.gif |}}
 +
 +Entre os acusados figuraba un comerciante de Santiago, José Vilas Sobrino, que aínda que fora directivo da Mocidade Republicana Radical desde 1934, xa en 1938 ofrecía a súa casa para aloxar alféreces do exército franquista e recibía o agradecemento do Auxilio Social polas súas doazóns. Tamén temos ao dono dunha droguería da Coruña –Víctor Vázquez Paredes-, e a un membro dunha destacada familia coruñesa –César Suárez de  Centi-. 
 +
 +Pero o máis destacado dos acusados, e para quen o fiscal solicitaba unha  importantísima multa (1.400.000 pesetas), era Domingo González Botas,  almacenista e comerciante de Carballo, de orixe maragata, e concelleira na primeira corporación municipal franquista do seu pobo, en setembro de 1936. Cando o someten a Consello de Guerra xa fora multado varias veces por  estraperlo. E o certo é que seguiu nos seus trece e converteuse durante a 2ª Guerra Mundial en traficante de  wolframio.
 +
 +{{ http://4.bp.blogspot.com/-3aO5SI79BzI/TfR71ga1lII/AAAAAAAAAHA/aGkRG3ohwTo/s640/Domingo+Gonzalez+Botas%252C+mercado+negro+wolfram.jpg |}}
 +
 +Descoñezo tanto a condena final como os delitos concretos polos que Julio Ramos foi acusado. Suborno, malversación de fondos e auxilio á rebelión, segundo o fiscal. Suborno é o delito que comete un funcionario que acepta subornos.  Malversar fondos é apropiarse de diñeiro público. Auxilio á rebelión?. Imaxino que sería por facilitar o  estraperlo e, como dicía o artigo 13 da lei antes citada, danar así á economía nacional.
 +
 +Non creo que o noso ‘cazador cazado’ houbese apoiado a elementos revolucionarios. Era o típico funcionario que había ido ocupando cargos administrativos nos gobernos provinciais. Tras ser secretario do gobernador de Córdoba en 1935, en abril de 1936 foi designado Xefe de Negociado de 1ª Clase no goberno civil da Coruña, onde se mantivo durante a Guerra. O seu momento de gloria como gobernador interino durou pouco.
 +
 +A reportaxe concluía do seguinte modo: “Ata aquí a nosa conversación co señor Ramos Alfageme. Tan interesante é que estamos seguros de que os nosos lectores desculparán a extensión en mérito aos alcances da mesma”. Desde aquí un “totalmente de acordo” ao anónimo reporteiro.
 +</WRAP>
 +\\
 +===== Represalias lexislativas =====
 +
 +<WRAP center round box 95%>
 +[[https://www.boe.es/datos/pdfs/BOE/1940/277/A06851-06854.pdf|BOE nº 277, pág. 6851]]
 +
 +LEI DE 30 DE SETEMBRO DE DE 1940 pola que se crea a Fiscalía Superior de Taxas, encargada de facer cumprir, con todo rigor, o réxime sobre as mesmas.
 +
 +\\
 +<html><center>
 +<iframe src="http://docs.google.com/gview?url=http://empresarias.enigualdade.com/PDFS/BOE-1940_Extraperlo_A06851-06854.pdf&embedded=true" style="width:800px; height:600px;" frameborder="0"></iframe></center></html>
 +\\
 +
 +</WRAP>
extraperlo.1576326859.txt.gz · Última modificación: 2023/05/12 13:01 (editor externo)