¡Esta es una revisión vieja del documento!
Tabla de Contenidos
<fc #6495ed>Indagar desde o cotián / Metolodoxía</fc>
La esencia
Analogías y diferencias
Dialogar la memoria para huir del posibilismo abstracto
Tradición. “El auténtico educador trabaja con la herencia recibida. La examina, la critica, la mejora, la limpia, la traspasa a las siguientes generaciones en las mejores condiciones… al concepto de tradición le ha sucedido como el de autoridad, que estaba fuertemente contaminado y eso retraía a mucha gente de su empleo”
Memoria. “La memoria es aquello que permanece, pero no debe permanecer estática y, por tanto, muerta. Ha de ser un dialogo a través del tiempo… en el momento en que uno materializa esa memoria en palabras, se exterioriza respecto a nosotros… La memoria no trata de demorarse en el pasado sino de volver a medirse con él, de dialogar con él y, por tanto, si uno de verdad dialoga, ha de correr el riesgo de dejarse sorprender por la respuesta”
Saber de uno mismo. “un texto famosísimo de Aristóteles que dice que cuando uno quiere verse, descubrirse, tiene que mirarse en un espejo. Pero cuando uno quiere de verdad saber quién es, debe mirarse en un amigo, porque el amigo es otro yo, un álter ego … esto tiene mucho que ver … con la elaboración viva del recuerdo”
Vigilancia práctica. “No basta con decir “sí se puede”; hay que decir a continuación “qué” se puede. Si no, estaremos inmersos en un posibilismo abstracto
Resumen Vs. Síntesis
En asuntos del audiovisual se escucha a menudo eso de “le sobran 20 minutos”, pero es una cuestión de gramática. Porque sí, la gramática audiovisual pasa necesariamente por la síntesis lo que significa saber “qué historia queremos contar”.
La síntesis es una construcción. El resumen es una compilación disminuida. La síntesis entraña tesis.
Ante la gestión de la complejidad se requieren buenas síntesis y no, simplemente, resúmenes. El Big Data hará imposibles los resúmenes y hará imprescindibles las síntesis.
Poder ver lo que se dibuja más allá de los muros densos de la complejidad implica saber leer los trazos gruesos de la complejidad y recomponerlos para construir nuevas síntesis
- Las síntesis más potentes se expresan con brevedad y sencillez pero sin simplezas.
- Para crear síntesis hay que mantener viva la autoexigencia del aprendizaje, la búsqueda constante de las inspiraciones que se filtren en agendas saturadas
Máxima promiscuidade entre métodos
Todo o que implica un cambio cultural de gran calado na sociedade necesita unha atención e reforzo especiais. E moito máis nos aspectos relacionados coa “cuestión da igualdade” para evitar que o que o que se lexisla (como os plans de igualdade ou as cotas de paridade nos órganos de representación), se converta en discurso enlatado. Impoñer non serve, é como tentar organizar unha marcha pola paz nun campo de minas.
O asunto da perspectiva de xénero ten que vir de serie porque non é un adorno nin un complemento, pero non é algo a incorporar senón todo o contrario: hai que desactivar os mecanismos que a dificultan para ir reducindo sesgos polo que temos que traballar mentres se fala de tecnoloxía, de servizos, de ocio e de modelos de negocio… Trátase de traballar con formatos de maior aceptación desde a perspectiva cidadá para xerar interese nos diferentes contextos sociais e profesionais.
A aplicación da perspectiva de xénero configúrase como a única alternativa posible, e a máis universal, para a evolución cara a unha sociedade baseada na diversidade, o que significa contemplar a diferenza como un valor. Non se trata de “gañar terreo” senón de adquirir consciencia para deseñar un obxectivo compartido: que mulleres e homes <fc #800080>precisamos visualizar conxuntamente novos marcos de actuación e re-coñecer os que foron solapados pola “estereotipante normalidade”</fc>.
En base a isto, a formulación desde calquera área do coñecemento ou da arte non debe ser o de “combater os síntomas” senón o de xerar contextos compartidos e elos para as diferenzas.
Respecto á metodoloxía, combínanse o audiovisual coas técnicas de investigación documental entendendo a creación de coñecemento como un proceso interdisciplinar que parte, como di Jorge Wagensberg, da “máxima promiscuedade entre métodos”:
Multidisciplinar e interdisciplinar son cuestións diferentes. Reunir nun equipo de traballo a persoas de distintas disciplinas non garante nin o intercambio nin a xeración de coñecemento porque, aínda no caso de existir coincidencias entre algunha dos seus tres características (obxecto, método ou linguaxe), é necesario afastarse do establecido para penetrarse nas fronteiras.
Nada hai máis interdisciplinar que a realidade e o fluír do pensamento, por máis que os plans de estudo esfórcense en compartimentar. Con todo a potencia das ideas de nada serve se non poden ser compartidas:
O pensamento é sempre interdisciplinario, por táctica definición, só queda empeñarse en que o sexa tamén o coñecemento, por explícita intención.
O pensamento interdisciplinario é aquel por cuxa teoría todo o mundo ten simpatía, pero cuxa práctica poucos exercen. Recoñécese como fecundo pero sempre se vai aprazando todo o posible a proximidade da fronteira. Por que haberiamos de favorecer o pensamento interdisciplinario se, como parece, require máis risco e máis dispendio de enerxía?
No desenvolvemento do seu ensaio, Jorge Wagensberg define a interdisciplinariedad como a máxima promiscuidade entre métodos, materiais e intuicións. E entón, cando se consegue, é cando a doutrina regresa e o interese polo alleo progresa.
A interdisciplinariedad manéxase sobre todo na liberdade das ideas, que non necesitan licenza para sobrevoar fronteiras. Pero, para que frutifiquen cara ao coñecemento deben ser transmitidas dunha mente a, como mínimo, outra. Como di o autor, conseguir comunicar un mínimo de coñecemento que esperte un máximo de pensamento. E aí a dificultade.
A conversación entre especialistas profunda o grao de especialización. A conversación interdisciplinaria alarga e perfora as fronteiras entre disciplinas e enriquece o pensamento xeneralista.
Cando as fronteiras interdisciplinarias fanse impermeables e cada pensador tende a refuxiarse terra dentro da súa disciplina, entón é síntoma claro de que a disciplina protexida en cuestión é un territorio que entrou en zona de plena alarma vermella de seca. Nunha atmosfera disciplinaria, as ideas circulan verticalmente. É cando o rigor científico confúndese co rigor mortis. É cando a pureza #ver polo illamento e a eliminación de calquera presunta impureza. É cando a tradición convértese en prohibición de cambio. É cando as persoas deixan de ser admiradas polo seu talento e o seu esforzo e pasan a valorarse pola súa lealdade cara ás xerarquías superiores. É cando a xente empeza a calar e a esconder as ideas. É o sinal de que a decadencia imparable do coñecemento comezou.
É posible que este proceso sexa inevitable. Todo empeza ben cando emerxe o talante interdisciplinario e todo acaba mal, incluso o que empeza ben, cando as disciplinas protéxense ou se ignoran as unhas ás outras. Case todos os proxectos nacen e soben interdisciplinariamente e decaen e morren disciplinariamente.
Contido: Entrevistas completas e documentación que se compartiran no espazo web específico
Metodoloxía: Conversacional e documental
Linguaxe: Narración audiovisual para o produto final o que implica a interrelación das voces que relatan ás historias (guionización da realidade) sobre a imaxe da realidade actual.
É imprescindible, pois, establecer unha necesidade testemuñal para lograr ter as voces que dean forma a esta evolución ao longo dos anos, pero sen que esta sexa unha película de declaracións. O global do relato non se apoia sobre persoas illadas, senón sobre unha representación da comunidade que posibilitou que o desenvolvemento fose unha realidade asumindo e traballando de xeito calado.
É dicir, un proceso conversacional contextualizado no que a cámara é parte integrante para trazar pontes entre a nostalxia e a modernidade. Porque…
Cal é o futuro ao que se enfrontan as nosas nenas e nenos?
Que ten ou pode ter en común co que contan as nosas nais e avoas?
Que van poder contar as nosas fillas e netas do que se está a facer agora?