Herramientas de usuario

Herramientas del sitio


organizacion_sindical

Referencias e Anexos / Organización sindical

Desmantelamento do sindicato vertical


Wikipedia: Organización Sindical Española

O 6 de dicembro de 1940, coa promulgación da Lei de Bases da Organización Sindical, fíxose implícita a afiliación forzosa de todos os traballadores e empresarios (“produtores”) na estrutura sindical do Réxime baixo os principios de «verticalidad, unidade, totalidade e xerarquía». Durante case corenta anos, para o réxime, traballadores ou empresarios eran considerados “produtores” e estaban obrigados por lei a afiliarse ao sindicato vertical.

En outubro de 1976 Adolfo Suarez reconverteuna por decreto na Administración Institucional de Servizos Socioprofesionales (AISS), un organismo público que se fixo cargo do persoal, dos servizos e do inmenso fondo documental e patrimonio inmobiliario que posuía a Organización Sindical Española, máis coñecida como «Sindicato Vertical».

Entre aqueles servizos que prestaba AISS atopábanse os propios do órgano sindical, pero tamén servizos de tipo asistencial ou os suxeitos ao órgano «Educación e Descanso».Ao seu cargo quedaron uns 32.000 funcionarios do Sindicato vertical. Con todo, este novo organismo ía ter unha vida moi curta. Un decreto lei do 2 de xuño de 1977 estableceu que todo o persoal da AISS pasaría a integrarse na Administración Xeral do Estado.

A mesma lei decretou a transferencia de servizos de AISS a outros organismos ou ministerios, o que supuxo a extinción progresiva do organismo autónomo. Boa parte do persoal dos antigos sindicatos franquistas —letrados, auxiliares, ordenanzas, etc.— foi recolocado entre a administración dalgúns ministerios.

Aperturismo e infiltración da oposición

A chegada da década de 1960 supuxo o inicio dunha certa apertura no ámbito interno de ÓUSEA. Desde 1944 celebrábanse eleccións sindicais para elixir os representantes e delegados sindicais, e desde 1954 deixou de ser necesario o posuír un carné de FET e das JONS para poder participar nas eleccións sindicais.

Non sería ata despois de 1958, tras a aprobación da Lei de Convenios Laborais, que aumentou o interese e a participación dos traballadores nas eleccións a representante sindical. A iso uniuse unha certa apertura do aparello sindical nos procesos electorais, cun menor obstrucionismo do réxime cara ás candidaturas non oficiais. Desde o aparello sindicalista houbo incluso un intento de atraer cara ao seu seo a antigos líderes anarcosindicalistas.​ Un dos artífices desta tímida apertura foi o xerarca sindical José Solís Ruiz, que con iso buscaba obter a aprobación da Organización Internacional do Traballo (OIT). Con todo, a Delegación Nacional de Información e Investigación dispoñía de carta branca para investigar o pasado dos candidatos ás eleccións sindicais e de supervisar o proceso electoral mesmo.13​

Naquel momento, a comezos dos anos 1960, o entón clandestino Partido Comunista de España (PCE) decidiu implementar unha política de infiltración nos sindicatos verticais, en teoría, para alcanzar os aumentos prácticos para as condicións dos traballadores. En realidade tratábase de aproveitar as estruturas do réxime para propiciar a súa caída desde dentro. De aí xurdiron as denominadas Comisións Obreiras (CC. OO.), con figuras destacadas como Marcelino Camacho. Pola contra, outros sindicatos clandestinos como UXT ou CNT opuxéronse a esta política de infiltración, aínda que no caso doutras organizacións como a Unión Sindical Obreira (USO), de inspiración cristiá, si apoiaron e participaron nesta política de infiltración.

Estas medidas aperturistas non lograron que a OIT dese o seu visto e prace, e aínda por riba acabaron atopándose coa frontal oposición dos funcionarios tecnócratas da administración franquista. A pesar de que a burocracia falanxista viu na apertura unha posibilidade de ampliar as súas bases entre os obreiros, o experimento foi un fracaso e para 1967-1968 púidose dar por terminado.14​ Neste contexto, Solís non tivo inconvenientes en apoiar a represión de Comisións Obreiras durante o período de estado de excepción decretado en 1968. Esta situación mantívose mesmo despois da aprobación da Lei sindical de 1971, aprobada 17 de febreiro dese ano, que non supuxo ningunha innovación dentro dos Sindicatos Verticais e que a efectos prácticos constituíu pouco máis que unha mera serie de normativas regulamentarias e/ou administrativas.​ Pola contra, a actividade sindical pasou a depender do Ministerio de Relacións Sindicais. A pesar das tímidas reformas emprendidas por José Solís, ÓUSEA nunca chegou a contar coa aprobación da Organización Internacional do Traballo, e aínda que o sindicato mantivo unha época de distensión coa OIT durante a década de 1960, isto terminou en 1969 despois de que o organismo internacional publicase ese mesmo ano un informe moi crítico coa situación laboral e sindical en España.

Durante os últimos anos da ditadura franquista a Organización sindical perdeu boa parte da súa anterior forza, mentres que os sindicatos ilegais (especialmente CC. OO. e USO) fixéronse cada vez máis fortes. De feito, unha vez falecido o Franco e ata a supresión de ÓUSEA, a maioría dos empresarios preferían acordar convenios e pactos de empresa coa representación da organizacións sindicais clandestinas que cos representantes de ÓUSEA.

Transición e desaparición

A reforma política emprendida polo presidente do goberno Adolfo Suárez incluía a aprobación da liberdade de asociación sindical: isto na práctica supoñía a morte dos Sindicatos franquistas.

O 1 de abril de 1977 recoñeceuse finalmente o dereito de asociación sindical, e un Real decreto do 2 de xuño dese mesmo ano extinguiu a afiliación sindical obrigatoria.​ Pouco tempo despois da disolución, moitos dos antigos patróns que estiveran integrados nos sindicatos verticais pasaron a formar parte da Confederación Española de Organizacións Empresariais ( CEOE).18​ Un Real Decreto do 6 de decembro declarou extintas as estruturas do Sindicato Vertical.​

A Lei de Cesión de Bens do Patrimonio Sindical Acumulado, pretende resolver dous problemas: a titularidade dos bens e dereitos procedentes da antiga Organización Sindical e das demais Entidades Sindicais anteriores ao novo sistema constitucional e a incautación dos bens das Organizacións Sindicais como consecuencia da guerra civil española.

Organizacións dependentes

Ao longo de toda a súa existencia a Organización Sindical contou cun gran armazón burocrático e dispuxo dun bo número de organizacións a través das cales executaba as súas funcións «sociais». Boa parte destas eran as chamadas «Obras Sindicais», de carácter asistencial e enfocadas a distintos ámbitos: a «Obra Sindical do Fogar» —promoción de viviendas para los trabajadores—, a «Obra Sindical 18 de Xullo» —asistencia sanitaria— ou a Obra «Educación e Descanso».

Esta última obra sindical, «Educación e Descanso» ( EyD), era unha organización de carácter recreativo que fora creada polo réxime franquista a imaxe e semellanza da organización italiana Opera Nazionale Dopolavoro ( OND) e da organización alemá Kraft durch Freude ( KdF).​ EyD foi a máis importante e exitosa de todas as organizacións das que dispuxeron os sindicatos verticais franquistas. Educación e Descanso ofrecía aos traballadores un gran abanico de actividades socioculturais (teatros, música folclórica, coros musicais…) así como de eventos deportivos e actividades de educación física. Chegou a existir unha rede de centros culturais para os afiliados a EyD, as cales incluían residencias de vacacións e centros deportivos.2

Os Sindicatos Verticais chegaron mesmo a dispoñer dos seus propios órganos de comunicación nos medios de masas. No ámbito xornalístico dispoñían do diario Pobo, fundado a mediados de 1940 e que co tempo converteuse nun dos xornais máis importantes da España franquista.​ No ámbito radiofónico destacaba a Cadea de Emisoras Sindicais (CES), creada en 1953, que constituíu unha agrupación de distintas emisoras de radio que pertencían á estrutura sindical.​

Estructura orgánica

A organización sindical arrincaba desde a esfera local e das unidades ou células de traballo co seguinte esquema:

Delegación Nacional de Sindicatos:

  • Sindicatos nacionais.
  • Xunta Nacional de Irmandades.

Centrais Nacionais Sindicais:

  • Delegacións provinciais de Sindicatos.
  • Cámara Oficial Sindical Agraria.

Delegacións Sindicais Comarcais:

Gremios Artesáns.

  • Gremios Artesáns.
  • Confrarías de Pescadores.
  • Sindicatos de Empresas.
  • Entidades Mixtas.
  • Irmandades Sindicais do Campo.

Delegación Sindical Local.

  • Gremios Artesáns.
  • Confrarías de Pescadores.
  • Sindicatos de Empresas.
  • Entidades Mixtas.
  • Irmandade Sindical de Labradores e Gandeiros

Empresas - familias campesiñas - familias pescadoras - artesáns - produtores independentes.

organizacion_sindical.txt · Última modificación: 2024/02/22 19:33 por iagoglez