Herramientas de usuario

Herramientas del sitio


palabras_conceptos_e_sesgos

Diferencias

Muestra las diferencias entre dos versiones de la página.

Enlace a la vista de comparación

Ambos lados, revisión anteriorRevisión previa
Próxima revisión
Revisión previa
palabras_conceptos_e_sesgos [2020/01/06 11:09] – [«ama» Vs «amo» (ou viceversa)] isabelpalabras_conceptos_e_sesgos [2024/02/22 19:18] (actual) iagoglez
Línea 1: Línea 1:
-<fs large><fc #6495ed>**Referencias e Anexos**  / Palabras, conceptos e sesgos</fc></fs>+<fs large><color #6495ed>**Referencias e Anexos**  / Palabras, conceptos e sesgos</color></fs>
  
 {{:wiki:dibujo3.jpg?370 |}} \\ \\ \\ {{:wiki:dibujo3.jpg?370 |}} \\ \\ \\
 +
 +===== Palabra de lei =====
 +----
 +<WRAP center round box 95%>
 +<blockquote>{{ http://www.enpalabras.com/blog/wp-content/subidas/2010/05/10_PalabraDeLey-300x212.jpg?250|}}**1776, Estados Unidos**
 +
 +O estado de New  Yersey aproba unha lei pola que se recoñece accidentalmente o dereito das mulleres para votar, <wrap hi>ao mencionar a palabra «persoas» en lugar de «homes»</wrap>.
 +
 +**Corrixiuse en 1807!**</blockquote>
 +
 +Hai anos unha amiga ensínome escandalizada un artigo titulado [[https://arturoperez-reverte.blogspot.com/2012/10/la-osadia-de-la-ignorancia.html|A ousadía da ignorancia]], escrito polo [[http://es.wikipedia.org/wiki/Arturo_P%C3%A9rez-Reverte|representante da «T»]] na nosa real academia da lingua española, no que se  jactaba publicamente da resposta da RAE á consulta que fixo unha comisión do parlamento andaluz sobre a revisión da linguaxe nos documentos oficiais. Internet permite rescatar a parte do artigo que vén a conto:
 +
 +<blockquote>… a RAE respondeu puntualizando que tales piruetas lingüísticas son innecesarias; e que, pese ao desexo de certos colectivos de presentar a lingua como refén histórico do machismo social, o uso xenérico do masculino gramatical ten que ver co criterio básico de calquera lingua: economía e simplificación. Ou sexa, obter a máxima comunicación co menor esforzo posible, non dicindo con catro palabras o que pode resumirse en dúas. Esa é a razón de que, nos substantivos que designan seres animados, o uso masculino designe tamén a todos os individuos da especie, sen distinción de sexos. Se dicimos os homes prehistóricos vestíanse con peles de animais ou no meu barrio hai moitos gatos, das referencias non quedan excluídas, obviamente, nin as mulleres prehistóricas nin as gatas.</blockquote>
 +
 +Sen entrar na ausencia de criterio ou os insultos que adornaban o artigo, **conviría preguntarse se o que necesita revisión non é a falta de rigor científico da «real» academia**. O exemplo de New  Yersey non é, nin moito menos, o único, pero **a súa transcendencia legal elévao á categoría de espléndido**.
 +
 +Por certo, pregúntome se os once anos que lles levou corrixir o «erro» serían de debate público, de puro procedemento ou simplemente o tempo necesario para construír o  argumentario formal con que disfrazar a vergoña de tal pueril erro, que obrigaba a restablecer dereitos básicos á metade da poboación. 
 +
 +Ou talvez foi o tempo que lles levou comprender que, **[[mente_reaccionaria|conquistados os dereitos, mesmo poderían querer exercelos]]. Que ousadía!**
 +
 +</WRAP>
  
 ===== «ama» Vs «amo» (ou viceversa) ===== ===== «ama» Vs «amo» (ou viceversa) =====
 ---- ----
 <WRAP center round box 95%> <WRAP center round box 95%>
-Podería parecer que co termo «[[https://es.wikipedia.org/wiki/Micromachismo|micromachismos]]» situámonos no  perfeccionismo de salón. É dicir, asuntos «non tan graves» que xa iremos resolvendo polo camiño. Vaia, que non nos poñamos « puntillosas» porque en «o importante» <fc #ff0000><del>xa nos deron</del></fc> temos os mesmos dereitos.+Podería parecer que co termo «[[https://es.wikipedia.org/wiki/Micromachismo|micromachismos]]» situámonos no  perfeccionismo de salón. É dicir, asuntos «non tan graves» que xa iremos resolvendo polo camiño. Vaia, que non nos poñamos « puntillosas» porque en «o importante» <color #ff0000><del>xa nos deron</del></color> temos os mesmos dereitos.
  
-Algo así lle dicían a Olympe de Gouges cando comprendeu que o da igualdade, que se dicía na Revolución Francesa, non ía chegar nunca e ao reclamar os dereitos da cidadá terminou  guillotinada polos mesmos «compañeiros» cos que loitara en primeira liña para eliminar á aristocracia e as súas xerarquías.+Algo así lle dicían a [[declaracions_de_dereitos_e_lexislacion|Olympe de Gouges]] cando comprendeu que o da igualdade, que se dicía na Revolución Francesa, non ía chegar nunca e ao reclamar os dereitos da cidadá terminou  guillotinada polos mesmos «compañeiros» cos que loitara en primeira liña para eliminar á aristocracia e as súas xerarquías.
  
 Pero volvendo ao presente, resulta que o dos  micromachismos non son pequenas cousas que «se irán solucionando» senón indicadores do iceberg que impide que nada cambie. E [[http://www.eldiario.es/micromachismos/Educacion-incluye-formularios-ocupaciones-excepto_6_441715859.html|sinalaban en eldiario.es]] unha mostra moi interesante Pero volvendo ao presente, resulta que o dos  micromachismos non son pequenas cousas que «se irán solucionando» senón indicadores do iceberg que impide que nada cambie. E [[http://www.eldiario.es/micromachismos/Educacion-incluye-formularios-ocupaciones-excepto_6_441715859.html|sinalaban en eldiario.es]] unha mostra moi interesante
Línea 16: Línea 37:
 Por suposto desde o Ministerio xa argumentaron a torpe desculpa de quenda, pero presinto que o interesante do debate quedará, unha vez máis baixo, a alfombra. Por suposto desde o Ministerio xa argumentaron a torpe desculpa de quenda, pero presinto que o interesante do debate quedará, unha vez máis baixo, a alfombra.
  
-En primeiro lugar, volve quedar claro que o de traballo-ocupación-profesión-emprego son cousas moi diferentes, como ben [[http://www.eldiario.es/politica/Moncloa-cuidados-Rajoy-evitarle-facturas_0_441656283.html|puido comprobar o señor Rajoy]] cando decidiu que contratar a quen «atendese e coidase» do seu pai saía moi caro á “economía familiar”. É dicir, <fc #9400d3>**non é unha ocupación senón «un traballo» que realizan miles (millóns) de mulleres e polo que non perciben ningún salario**</fc>.+En primeiro lugar, volve quedar claro que o de traballo-ocupación-profesión-emprego son cousas moi diferentes, como ben [[http://www.eldiario.es/politica/Moncloa-cuidados-Rajoy-evitarle-facturas_0_441656283.html|puido comprobar o señor Rajoy]] cando decidiu que contratar a quen «atendese e coidase» do seu pai saía moi caro á “economía familiar”. É dicir, <color #9400d3>**non é unha ocupación senón «un traballo» que realizan miles (millóns) de mulleres e polo que non perciben ningún salario**</color>.
  
 En segundo lugar, pregúntome como solucionar este asunto da «denominación ocupacional». Porque buscar un xenérico non resulta apropiado, non vexo eu á poboación masculina reivindicando o asunto. En segundo lugar, pregúntome como solucionar este asunto da «denominación ocupacional». Porque buscar un xenérico non resulta apropiado, non vexo eu á poboación masculina reivindicando o asunto.
Línea 29: Línea 50:
 {{ http://economia.enigualdade.com/esp/lib/exe/fetch.php?w=500&tok=53cea2&media=3_anexos:tarifa-burdel.jpg?500 |}} {{ http://economia.enigualdade.com/esp/lib/exe/fetch.php?w=500&tok=53cea2&media=3_anexos:tarifa-burdel.jpg?500 |}}
  
-O de **capataz** non parece equiparable ao ser **criada** ou ao de **criar aos seus peitos a algunha criatura  ajera**. <fc #800080>Case parece un mal menor o de ser dona dun bordel, polo menos hai unha tarifa e cóbrase por tempo e tipo de servizo</fc>.+O de **capataz** non parece equiparable ao ser **criada** ou ao de **criar aos seus peitos a algunha criatura  ajera**. <color #800080>Case parece un mal menor o de ser dona dun bordel, polo menos hai unha tarifa e cóbrase por tempo e tipo de servizo</color>.
  
 Curioso tamén que o de ** ayo** apareza sen a palabra «mestre» na columna do masculino porque ao [[http://lema.rae.es/drae/srv/search?id=VKM3Kn1IiDXX2IHS2aUV|ir á súa definición]] parece referirse a unha desas ocupacións incluídas no de «ama de casa»: Curioso tamén que o de ** ayo** apareza sen a palabra «mestre» na columna do masculino porque ao [[http://lema.rae.es/drae/srv/search?id=VKM3Kn1IiDXX2IHS2aUV|ir á súa definición]] parece referirse a unha desas ocupacións incluídas no de «ama de casa»:
Línea 49: Línea 70:
 <fs medium>**Non é "só" unha cuestión de palabras, senón de conceptos**</fs> <fs medium>**Non é "só" unha cuestión de palabras, senón de conceptos**</fs>
  
-Moito máis sorprendente é o esquecemento xeneralizado da cuestión dos erros gramaticais, como aquilo dos  sufijos e a concordancia. Pregúntome se aínda se estuda no colexio porque se non me equivoco, dicir  por exemplo «Juan é guap<fc #ff0000>a</fc>» segue sendo incorrecto.+Moito máis sorprendente é o esquecemento xeneralizado da cuestión dos erros gramaticais, como aquilo dos  sufijos e a concordancia. Pregúntome se aínda se estuda no colexio porque se non me equivoco, dicir  por exemplo «Juan é guap<color #ff0000>a</color>» segue sendo incorrecto.
  
 Teño unha (moi boa) amiga que cando a coñecín dicía que era «avogado» e ao preguntarlle por que non «avogada» soltoume un discurso sobre o de que as profesións non teñen xénero e todas esas carracas tan  machaconamente repetidas. Non entrei ao debate, só lle dixen que en parte estaba de acordo porque as profesións non teñen xénero pero as persoas si. O resto fíxoo o tempo porque a experiencia ensina moito a quen quere aprender e cos anos reconverteuse nunha auténtica activista. Teño unha (moi boa) amiga que cando a coñecín dicía que era «avogado» e ao preguntarlle por que non «avogada» soltoume un discurso sobre o de que as profesións non teñen xénero e todas esas carracas tan  machaconamente repetidas. Non entrei ao debate, só lle dixen que en parte estaba de acordo porque as profesións non teñen xénero pero as persoas si. O resto fíxoo o tempo porque a experiencia ensina moito a quen quere aprender e cos anos reconverteuse nunha auténtica activista.
Línea 55: Línea 76:
 {{http://enigualdade.com/wp-content/uploads/2015/10/infografia-corbata.png?170 |}}Desde entón debatemos, indagado  e mesmo compartido escenario en cursos e [[http://enigualdade.com/2009/01/08/perspectiva-de-genero-en-el-ambito-municipal/|consultoría de igualdade]]… diferentes. Ela beneficiouse da miña experiencia e eu da súa aprendizaxe porque me deu a ocasión de vivir parte do seu proceso de-construción sobre as raíces do complexo de inferioridade profesional que se segue fomentando asociado ao xénero. Non é que se diga que o feminino é inferior, é que sempre se mostra o que pretende ser o estándar a igualar. {{http://enigualdade.com/wp-content/uploads/2015/10/infografia-corbata.png?170 |}}Desde entón debatemos, indagado  e mesmo compartido escenario en cursos e [[http://enigualdade.com/2009/01/08/perspectiva-de-genero-en-el-ambito-municipal/|consultoría de igualdade]]… diferentes. Ela beneficiouse da miña experiencia e eu da súa aprendizaxe porque me deu a ocasión de vivir parte do seu proceso de-construción sobre as raíces do complexo de inferioridade profesional que se segue fomentando asociado ao xénero. Non é que se diga que o feminino é inferior, é que sempre se mostra o que pretende ser o estándar a igualar.
  
-A infografía da gravata compartíaa en  linkedin unha consultora que se dedica a [[https://www.linkedin.com/profile/view?id=AAMAAA6xtK0BOen7kBsu17Avzdw61bEMMdLGgxw&authType=name&authToken=MTuH&trk=hp-feed-member-name|xestionar o talento humano]],  pero polo menos supoño que quen a fixo pretendía acollerse ao ditoso masculino xenérico. Recupereina porque para pechar o día volvín tropezar coa palabra «xefe» pero esta vez [[https://trabajocolaborativoenred.wordpress.com/2015/10/26/las-cops-vistas-por-el-mando-intermedio/|nun contexto]] e cun uso dos que (me) provocan curtocircuíto: «Son <fc #ff0000>a xefe</fc> do Servzio de…»+A infografía da gravata compartíaa en  linkedin unha consultora que se dedica a [[https://www.linkedin.com/profile/view?id=AAMAAA6xtK0BOen7kBsu17Avzdw61bEMMdLGgxw&authType=name&authToken=MTuH&trk=hp-feed-member-name|xestionar o talento humano]],  pero polo menos supoño que quen a fixo pretendía acollerse ao ditoso masculino xenérico. Recupereina porque para pechar o día volvín tropezar coa palabra «xefe» pero esta vez [[https://trabajocolaborativoenred.wordpress.com/2015/10/26/las-cops-vistas-por-el-mando-intermedio/|nun contexto]] e cun uso dos que (me) provocan curtocircuíto: «Son <color #ff0000>a xefe</color> do Servzio de…»
  
 Pero isto ocorre porque non son as palabras senón os conceptos que subxacen, algo que queda de novo moi claro cun par de capturas de pantalla da RAE. Pero isto ocorre porque non son as palabras senón os conceptos que subxacen, algo que queda de novo moi claro cun par de capturas de pantalla da RAE.
Línea 69: Línea 90:
 ---- ----
 <WRAP center round box 95%> <WRAP center round box 95%>
-[[http://enigualdade.com/2014/11/20/onu-mujeres-sobre-nosotros/|{{ :3_anexos:onu-mujeres.png?400 |}}]]+[[http://enigualdade.com/2014/11/20/onu-mujeres-sobre-nosotros/|{{ http://economia.enigualdade.com/esp/lib/exe/fetch.php?w=400&tok=a1b36d&media=3_anexos:onu-mujeres.png?400 |}}]]
  
 En 2014 a [[http://www.unwomen.org/es|"ONU Mujeres"]] publicou a guía estratéxica “Empoderamento político das mulleres: marco para unha acción estratéxica en América Latina e o Caribe (2014-2017)”. Descríbena así: En 2014 a [[http://www.unwomen.org/es|"ONU Mujeres"]] publicou a guía estratéxica “Empoderamento político das mulleres: marco para unha acción estratéxica en América Latina e o Caribe (2014-2017)”. Descríbena así:
Línea 91: Línea 112:
 </WRAP> </WRAP>
  
-===== Ocho resistencias al lenguaje igualitario =====+===== Oito resistencias á linguaxe igualitaria =====
 ---- ----
  
Línea 97: Línea 118:
 [[http://enigualdade.com/2016/02/24/noemi-pastor-ocho-resistencias-al-lenguaje-igualitario/|{{ http://docemiradas.net/wp-content/uploads/2016/01/ocho-2.jpg?400 |}}]] [[http://enigualdade.com/2016/02/24/noemi-pastor-ocho-resistencias-al-lenguaje-igualitario/|{{ http://docemiradas.net/wp-content/uploads/2016/01/ocho-2.jpg?400 |}}]]
  
-Excelente, gráfica, exposición de [[https://twitter.com/noemipastor|Noemí Pastor]] publicada en [[http://docemiradas.net/ocho-resistencias-al-lenguaje-igualitario|Doce Miradas]]+Excelente, gráfica, exposición de [[https://twitter.com/noemipastor|Noemí Pastor]] publicada en [[http://docemiradas.net/ocho-resistencias-al-lenguaje-igualitario|Doce Miradas]]
  
 {{http://docemiradas.net/wp-content/uploads/2013/05/3-Noemi-.jpg?100 |}} {{http://docemiradas.net/wp-content/uploads/2013/05/3-Noemi-.jpg?100 |}}
  
-Las recomendaciones para un lenguaje igualitario tienen ya cierta historia. Hace tiempo que empezaron a formularse. No me voy a remontar a lo primero que se publicósino a lo primero que yo leí sobre el asunto, que fue el //Manual de estilo del lenguaje administrativo// que <wrap hi>en 1991 (¡1991!) publicó el antiguo Ministerio para las Administraciones Públicas de España</wrap>.+As recomendacións para unha linguaxe igualitaria teñen xa certa historia. Hai tempo que empezaron a formularse. Non me vou a remontar ao primeiro que se publicousenón ao primeiro que eu lin sobre asunto, que foi o //Manual de estilo da linguaxe administrativa// que <wrap hi>en 1991 (¡1991!) publicou o antiuo Ministerio para as Administracións Públicas de España</wrap>.
  
-**El libritomuy recomendable aplicable aún hoy en día, incluía a partir de su página 155 un capítulo titulado “Uso no sexista del lenguaje administrativo”**, que, como os digo, fue la primera batería de recomendaciones de esta índole con la que me tropecé en mi vida.+**O libriñomoi recomendable aplicable aínda hoxe en día, incluía a partir da súa páxina 155 un capítulo titulado “Uso non sexista da linguaxe administrativa”**, que, como vos digo, foi a primeira batería de recomendacións desta índole coa que me tropecei na miña vida.
  
-Ha pasado mucho tiempo desde entoncesHan sido unos cuantos años en los que, entre otras cosasme he dedicado recopilar estas [[http://www.portugalete.org/portal_localweb/p_20_contenedor1.jsp?seccion=s_fdes_d1_v1.jsp&codbusqueda=144&language=es&codResi=1&codMenuPN=83&codMenuSN=133&codMenu=181|recomendaciones]], a estudiarlas, a aplicarlas y hacerlas aplicar. Comprenderéispues, que durante este tiempo he observado muchas reaccionesno todas amigables, y las he englobado en ocho apartados, según los cuales el lenguaje igualitario+Pasou moito tempo desde entónForon uns cuantos anos nos que, entre outras cousasdediqueime recompilar estas [[http://www.portugalete.org/portal_localweb/p_20_contenedor1.jsp?seccion=s_fdes_d1_v1.jsp&codbusqueda=144&language=es&codResi=1&codMenuPN=83&codMenuSN=133&codMenu=181|recomendacións]], a estudalas, a aplicalas e facelas aplicar. Comprenderedespois, que durante este tempo observei moitas reacciónsnon todas amigables, e englobeinas en oito apartados, segundo os cales a linguaxe igualitaria
  
-**1.- No es importante**+**1.- Non é importante**
  
-Es esta una reacción muy común, quizás la más común y extendidaSe formula así:+É esta unha reacción moi común, quizais a máis común e estendidaFormúlase así:
  
-//‹‹¿Es que no hay otra cosa más importante en la que fijarse que en esa pijada de los vascos y las vascas?››// Pues seguro que , seguro que hay cosas más importantes en el mundo, pero yo soy lingüista, para mí el lenguaje es importante, me da de comer y ha sido mi pasión desde siemprecomo siempre he tenido cierta conciencia feminista, sería yo una lingüista de pacotilla y una feminista de pacotilla si no juntara ambos terrenos y no incorporara la igualdad al lenguaje y el lenguaje la igualdad.+//‹‹É que non hai outra cousa máis importante na que fixarse que nesa  pijada dos vascos e as vascas?››// Pois seguro que si, seguro que hai cousas máis importantes no mundo, pero eu son  lingüista, para min a linguaxe é importante, dáme para comer e foi a miña paixón desde semprecomo sempre tiven certa conciencia feminista, sería eu unha  lingüista de  pacotilla e unha feminista de  pacotilla se non xuntase ambos os terreos e non incorporase a igualdade á linguaxe e linguaxe á igualdade.
  
-Para mí la lengua no es despreciable, no es insignificante. Ademássi quiero trabajar por la igualdadtendré que hacerlo también en mi terrenotambién en mi casa, y mi terreno y mi casa están aquí, son estoslos artículoslos morfemas y la estilística, aunque alguien le pueda parecer fútil e irrelevante. Aquí tengo que emplearmeNo solo aquí, pero sobre todo aquí.+Para min a lingua non é despreciable, non é insignificante. Ademaisse quero traballar pola igualdadeterei que facelo tamén no meu terreotamén na miña casa, e o meu terreo e a miña casa están aquí, son estesos artigosos morfemas e a  estilística, aínda que alguén lle poida parecer  fútil e irrelevante. Aquí teño que empregarmeNon só aquí, pero sobre todo aquí.
  
-**2.- Mezcla consideraciones lingüísticas con extralingüísticas**+**2.- Mestura consideracións lingüísticas con extralingüísticas**
  
-Tiene razón. Es así, las recomendaciones para un lenguaje igualitario mezclan lo lingüístico con lo extralingüístico porque no puede ser de otra manera, porque el lenguaje no está fuera del mundo, no está nunca separado del mundo, ni de la realidad a la que se refiereni del orden social ni de nuestras ideas, imágenes ni construcciones mentalesTodos esos órdenes interactúan continuamente.+Ten razón. É así, as recomendacións para unha linguaxe igualitaria mesturan o lingüístico co  extralingüístico porque non pode ser doutra maneira, porque a linguaxe non está fóra do mundo, non está nunca separado do mundo, nin da realidade á que se refirenin da orde social nin das nosas ideas, imaxes nin construcións mentaisTodas esas ordes interactúan continuamente.
  
-El lenguaje organiza el mundo, lo jerarquizalo clasificalo refleja y lo recrea. Por tanto, si nuestro pensamiento es igualitario, nuestro lenguaje también debe serlosi es que queremos que lo refleje fielmente.+A linguaxe organiza mundo, o  xerarquizaclasifícaoreflícteo e recréao. Por tanto, se o noso pensamento é igualitario, a nosa linguaxe tamén debe selose é que queremos que o reflicta fielmente.
  
-Así que desde ahora aviso: en este artículo me estaré saliendo continuamente de lo estrictamente lingüístico, exactamente igual que otras y otros insignes lingüistas que citaré, empezando por Ignacio Bosque, de la Real Academia Española, en su conocidísimo artículo [[http://www.rae.es/sites/default/files/Sexismo_linguistico_y_visibilidad_de_la_mujer_0.pdf|Sexismo lingüístico y visibilidad de la mujer]].+Así que desde agora aviso: neste artigo estareime a saír continuamente do estritamente lingüístico, exactamente igual que outras e outros insignes  lingüistas que citarei, empezando por Ignacio Bosque, da Real Academia Española, no seu conocidísimo artigo [[http://www.rae.es/sites/default/files/Sexismo_linguistico_y_visibilidad_de_la_mujer_0.pdf|"Sexismo lingüístico y visibilidad de la mujer"]].
  
-Citaré una y otra vez este artículo de Bosque porque me ha ahorrado mucho el trabajoya que es un buen compendio de todas las resistencias, o casi todas, que mencionaré.+Citarei unha e outra vez este artigo de Bosque porque me aforrou moito o traballoxa que é un bo compendio de todas as resistencias, ou case todas, que mencionarei.
  
-**3.- Es artificial**+**3.- É artificial**
  
-El lenguaje igualitario es supuestamente forzado, está alejado del lenguaje común, no tiene aplicación posible en la lengua cotidiana. Así lo expresa Ignacio Bosque en su artículo:+A linguaxe igualitaria é supostamente forzado, está afastado da linguaxe común, non ten aplicación posible na lingua cotiá. Así expresa Ignacio Bosque no seu artigo:
  
-<blockquote>Si se aplicaran las directrices propuestas en estas guías en sus términos más estrictosno se podría hablar.</blockquote>+< blockquote>Se se aplicasen as directrices propostas nestas guías nos seus termos máis estritosnon se podería falar.blockquote>
  
-En efecto, el lenguaje igualitario no tiene mucho que ver con nuestra habla de todos los días, porque pertenece a un registro lingüístico especial.+En efecto, a linguaxe igualitaria non ten moito que ver coa nosa fala de todos os días, porque pertence a un rexistro lingüístico especial.
  
-¿Qué son los registros lingüísticos? Son variables contextuales sociolingüísticas del lenguaje; así, existe un registro formal y otro informal, e incluso vulgar; existe el lenguaje administrativo-jurídico, existe el registro oratorio que utilizamos en discursos conferencias…+Que son os rexistros lingüísticos? Son variables  contextuales sociolingüísticas da linguaxe; así, existe un rexistro formal e outro informal, e mesmo vulgar; existe a linguaxe administrativa-xurídica, existe o rexistro oratorio que utilizamos en discursos conferencias…
  
-Para entendernos, pensad sin más que no escribimos igual un mensaje de Whatsapp un decreto, que no hablamos igual por teléfono con una amiga y frente a un auditorio. Para cada situación utilizamos diferentes registros lingüísticos. El lenguaje igualitario pertenece a los registros formalesal lenguaje administrativo-jurídico, porque la Administración es de todas todos, y al oral propio de los discursos conferencias, porque hay que tener en consideración a todo el auditorio.+Para entendernos, pensade sen máis que non escribimos igual unha mensaxe de  Whatsapp un decreto, que non falamos igual por teléfono cunha amiga e fronte a un auditorio. Para cada situación utilizamos diferentes rexistros lingüísticos. A linguaxe igualitaria pertence aos rexistros formaisá linguaxe administrativa-xurídica, porque Administración é de todas todos, e ao oral propio dos discursos conferencias, porque hai que ter en consideración a todo auditorio.
  
-Entonces, de acuerdoel lenguaje igualitario es artificial; el lenguaje en , todo lenguaje, como toda creación humana, es artificial.+Entónsi, de acordoa linguaxe igualitaria é artificial; a linguaxe en si, todo linguaxe, como toda creación humana, é artificial.
  
-**4.- Es agramatical**+**4.- É agramatical**
  
-Esta objeciónquizás [[http://verne.elpais.com/verne/2015/06/23/articulo/1435057920_522584.html|la más socorrida]], también está, por supuestoen el artículo de Ignacio Bosque:+Esta obxecciónquizais [[http://verne.elpais.com/verne/2015/06/23/articulo/1435057920_522584.html|a máis socorrida]], tamén está, por supostono artigo de Ignacio Bosque:
  
-<blockquote>En los últimos años se han publicado en España numerosas guías de lenguaje no sexista. (…) contienen recomendaciones que contravienen no solo normas de la Real Academia Española y la Asociación de Academias, sino también de varias gramáticas normativas.(…) En ciertos casos, las propuestas de las guías de lenguaje no sexista conculcan aspectos gramaticales o léxicos firmemente asentados en nuestro sistema lingüístico.</blockquote>+<blockquote>Nos últimos anos publicáronse en España numerosas guías de linguaxe non sexista. (…) conteñen recomendacións que contraveñen non só normas da Real Academia Española e a Asociación de Academias, senón tamén de varias gramáticas normativas.(…) En certos casos, as propostas das guías de linguaxe non sexista  conculcan aspectos gramaticais ou léxicos firmemente asentados no noso sistema lingüístico.</blockquote>
  
-BienVamos a jugar un poco a las preguntas y las respuestas. Pregunta: ¿esta frase es gramaticalmente correcta?+BenImos xogar un pouco ás preguntas e as respostas. Pregunta: esta frase é  gramaticalmente correcta?
  
-A tu hermano le vi el otro día muy elegante.+Ao teu irmán vinlle o outro día moi elegante.
  
-Respuestaes correcta, pero no siempre lo ha sido, porque **hubo un tiempo en el que el [[http://lema.rae.es/dpd/?key=le%C3%ADsmo|leísmo]] era una incorrección gramatical**. Pero ¿qué pasó? Que la supuesta incorrección se extendió tanto que la Academia acabó por admitir el leísmo cuando el objeto directo se refiere una persona y es singular.+Respostaé correcta, pero non sempre o foi, porque **houbo un tempo no que [[http://lema.rae.es/dpd/?key=le%C3%ADsmo|leísmo]] era unha  incorrección gramatical**. Pero que pasou? Que a suposta  incorrección estendeuse tanto que Academia acabou por admitir leísmo cando o obxecto directo refírese unha persoa e é singular.
  
-Con esto simplemente quiero decir que **las incorrecciones no son inamovibles** que si un determinado uso del lenguaje, por mucho que contravenga normas conculque la gramática, se extiende masivamente, la Academia se rendirá ante la evidencia acabará por admitirlo.+Con isto simplemente quero dicir que **as  incorrecciones non son inamovibles** que se un determinado uso da linguaxe, por moito que contraveña normas ou  conculque gramática, esténdese masivamente, Academia renderase ante evidencia acabará por admitilo.
  
-**5.- Suena mal**+**5.- Soa mal**
  
-Estas objeciones las he oído yo con mis propias orejas: “Médica suena mal”. “No me gusta abogadatiene demasiadas aes”. “Yo no soy arquitecta; soy arquitecto”.+Estas obxeccións oínas eu coas miñas propias orellas: “Médica soa mal”. “Non me gusta avogadaten demasiadas  aes”. “Eu non son arquitecta; son arquitecto”.
  
-Y no solo las he oídotambién las he leídonada más y nada menos que a don [[https://es.wikipedia.org/wiki/Valent%C3%ADn_Garc%C3%ADa_Yebra|Valentín García Yebra]], insigne traductor y traductólogo de quien he aprendido muchísimo. Por eso me duele tanto leerle clamar contra la voz “jueza”, de la siguiente manera:+E non só oínastamén as linnin máis nin menos que a don [[https://es.wikipedia.org/wiki/Valent%C3%ADn_Garc%C3%ADa_Yebra|Valentín García Yebra]], insigne tradutor e  traductólogo de quen aprendín moitísimo. Por iso dóeme tanto lerlle clamar contra voz “xuíza”, da seguinte maneira:
  
-<blockquote>No hay ningún motivo para añadir juez la a feminizante. (…) Tal adición innecesaria <wrap hi>rebaja y vulgariza una palabra tan noble</wrap>.</blockquote>+<blockquote>Non hai ningún motivo para engadir xuíz a  feminizante. (…) Tal adición innecesaria <wrap hi>rebaixa e  vulgariza unha palabra tan nobre</wrap>.</blockquote>
  
-Entonces¿una a reduce la categoría de una palabra? ¿No está aquí haciendo el señor García Yebra lo que el señor Bosque reprocha a los tratados de lenguaje igualitarioes decirobtener una conclusión extralingüística de un hecho lingüístico? Eso es lo que está haciendo. Porque lo que rebaja no es el fonema, el sonidola vocal a. Lo que rebaja es el femeninopor eso algunas abogadasalgunas médicas, prefieren ser médicos y abogados, porque ser médico es mejor que ser médica ser abogado es mejor que ser abogada.+Entónunha a reduce categoría dunha palabra? Non está aquí facendo o señor García Yebra que señor Bosque reprocha aos tratados de linguaxe igualitariaé dicirobter unha conclusión  extralingüística dun feito lingüístico? SiIso é o que está a facer. Porque que rebaixa non é o fonema, o sona vogal a. que rebaixa é o femininopor iso algunhas avogadasalgunhas médicas, prefiren ser médicos e avogados, porque ser médico é mellor que ser médica ser avogado é mellor que ser avogada.
  
-**6.- Es confuso e impreciso**+**6.- É confuso e impreciso**
  
-Se supone que tenemos que decir de una mujer que es la técnico de Urbanismo”, y no la técnica”, porque corremos el riesgo de confundir a la persona que posee los conocimientos especiales de una ciencia arte” con el conjunto de procedimientos y recursos de que se sirve una ciencia o un arte”.+Suponse que temos que dicir dunha muller que é técnico de Urbanismo”, e non técnica”, porque corremos o risco de confundir á persoa que posúe os coñecementos especiais dunha ciencia ou arte” co conxunto de procedementos e recursos de que se serve unha ciencia ou unha arte”.
  
-Podríamos utilizar el mismo argumento para recomendar no decir de un hombre que es basurero, porque corremos el riesgo de confundir a la persona que tiene por oficio recoger basura” con el sitio en donde se arroja y amontona. Pero nadie ha formulado nunca esta última recomendación, porque nunca nadie ha confundido a un señor que recoge basura con el sitio a donde la transportael contexto es suficiente para marcar la diferencia. Exactamente lo mismo sucede con ‘técnica’.+Poderiamos utilizar o mesmo argumento para recomendar non dicir dun home que é vertedoiro, porque corremos o risco de confundir á persoa que ten por oficio recoller lixo” co sitio onde se arroxa e amontoa. Pero ninguén formulou nunca esta última recomendación, porque nunca ninguén confundiu a un señor que recolle lixo co sitio onde transpórtaacontexto é suficiente para marcar a diferenza. Exactamente o mesmo sucede con ‘técnica’.
  
-Ignacio Bosque argumenta también en su artículo que “la niñez” no equivale a “los niños y las niñas” que recomendar su uso en sustitución del masculino plurar supone “prescindir de los matices” “anular (…) diferencias sintácticas léxicas”.+Ignacio Bosque argumenta tamén no seu artigo que “a nenez” non equivale a “os nenos e as nenas” que recomendar o seu uso en substitución do masculino  plurar supón “prescindir dos matices” “anular (…) diferenzas  sintácticas ou léxicas”.
  
-De acuerdo otra vez con el señor Bosque, pero añado: utilizar “los niños” en lugar de “los niños y las niñas” también es confuso e impreciso, porque, como “los niños” puede referirse tanto a solo varones como a varones y mujereses ambiguo.+De acordo outra vez co señor Bosque, pero engado: utilizar “os nenos” en lugar de “os nenos e as nenas” tamén é confuso e impreciso, porque, como “os nenos” pode referirse tanto a só homes como a homes e mulleresé ambiguo.
  
-Al masculino genérico seguiremos dándole vueltas en los siguientes apartados.+Ao masculino xenérico seguiremos dándolle voltas nos seguintes apartados.
  
-**7.- Es pesado**+**7.- É pesado**
  
-Estar todo el rato doblando, -os, -as, o repitiendo (loslases un engorrouna pesadez. Estoy de acuerdoel lenguaje igualitario sería muy pesado si se limitara eso. Pero no es así.+Estar todo o intre dobrando, -vos, - as, ou repetindo (osasé unha molestiaunha  pesadez. Estou de acordoa linguaxe igualitaria sería moi pesado se se limitase iso. Pero non é así.
  
-Quien pone estas objeciones no se ha molestado en leer entera una publicación de recomendaciones, porque si se la hubiera leído enterahabría llegado a la parte en la que se expresa que la lengua tiene recursos suficientes, inagotables diría yo, para evitar la pesadez. Habría descubierto que el lenguaje inclusivo no se limita al los/las.+Quen pon estas obxeccións non se molestou en ler decata unha publicación de recomendacións, porque se lla leu enteirachegaría á parte na que se expresa que a lingua ten recursos suficientes, inesgotables diría eu, para evitar a  pesadez. Descubriría que a linguaxe inclusiva non se limita ao os/as.
  
-En jerga lingüística, cuando algo resulta pesado, engorroso o costosose dice que es antieconómico. El término **economía lingüística**, acuñado por [[https://es.wikipedia.org/wiki/Andr%C3%A9_Martinet|André Martinet]], designa a uno de los principales mecanismos de la evolución de las lenguasEn el lenguaje, como en cualquier actividad humana, existe una tendencia natural a tratar de minimizar el esfuerzolo que se manifiesta en maneras de abreviar, acortar o simplificar la forma de transmitir una información.+En xerga lingüística, cando algo resulta pesado,  engorroso ou custosodise que é  antieconómico. O termo **economía lingüística**, acuñado por [[https://es.wikipedia.org/wiki/Andr%C3%A9_Martinet|André Martinet]], designa a un dos principais mecanismos da evolución das linguasNa linguaxe, como en calquera actividade humana, existe unha tendencia natural a tratar de minimizar o esforzoque se manifesta en maneiras de abreviar, acurtar ou simplificar forma de transmitir unha información.
  
-Pero, como también añadía Martinet, a menudo se presentan disyuntivas a la economía; es decirveces hay que elegir entre la economía y otra cosa; por ejemplo, entre la economía y la comunicabilidad. Así, por ejemplosi yo quiero dar importancia a la economía lingüística, diré //bodymilk//; pero si quiero que me entiendanes decirsi quiero comunicar, quizás deba decir //crema hidratante corporal//.+Pero, como tamén engadía  Martinet, a miúdo preséntanse disxuntivas á economía; é dicirás veces hai que elixir entre economía e outra cousa; por exemplo, entre economía e a  comunicabilidad. Así, por exemplose eu quero dar importancia á economía lingüística, direi //bodymilk//; pero se quero que me entendané dicirse quero comunicar, quizais deba dicir //crema  hidratante corporal//.
  
-Pondré otro ejemploSi lo que me importa es la economía, diré chicos, pero si me interesa más la precisión, quizás utilice chicas y chicos.+Poñerei outro exemploSe o que me importa é a economía, direi mozos, pero se me interesa máis a precisión, quizais utilice mozas e mozos.
  
-**Cuando se quiere dejar algo muy claro, nos tomamos un tiempo para ello**. Así, merece la pena nombrar a las mujeres, merece la pena decir que nos dirigimos ellas, que pensamos en ellas cuando hablamos. **Si es importante, se impone a la economía**.+**Cando se quere deixar algo moi claro, tomámonos un tempo para iso**. Así, merece pena nomear ás mulleres, merece pena dicir que nos diriximos elas, que pensamos nelas cando falamos. **Se é importante, imponse á economía**.
  
-**8.- Es innecesario**+**8.- É innecesario**
  
-Esta es la objeción principal de la RAE: no necesitamos expresar el femenino porque el masculino ya nos incluye y, de hechomuchas mujeres nos sentimos incluidas.+Esta é a obxección principal da RAE: non necesitamos expresar o feminino porque masculino xa nos inclúe e, de feitomoitas mulleres sentimos incluídas.
  
-Una vez más la RAE tiene razón: nos sentimos incluidasYo misma me siento incluida cuando leo “los lingüistas” los traductores”. Pero no siempre lo estoy, porque los masculinos no siempre nos incluyen; en muchas ocasiones ni siquiera sabemos si nos incluyen o noy lo que es peor: veces creemos que estamos incluidas y no lo estamos.+Unha vez máis a RAE ten razón: sentimos incluídasEu mesma síntome incluída cando leo “os  lingüistas” ou os tradutores”. Pero non sempre o estou, porque os masculinos non sempre nos inclúen; en moitas ocasións nin sequera sabemos se nos inclúen ou none o que é peor: ás veces cremos que estamos incluídas e non o estamos.
  
-Por ejemplo, a mí me enseñaron en la escuela que el lema de la Revolución Francesa era “Libertadigualdadfraternidad” que fue entonces cuando se instauró el sufragio universal. Yo siempre me sentí incluida en esa fraternidad” y en esa universalidad”, pero más tarde supe que el universo revolucionario no incluía a las mujerespues no pudieron ejercer su derecho al sufragio en Francia ¡hasta 1944!+Por exemplo, a min ensináronme na escola que lema da Revolución Francesa era “Liberdadeigualdadefraternidade” que foi entón cando se instaurou o sufraxio universal. Eu sempre sentín incluída nesa fraternidade” e nesa universalidade”, pero máis tarde souben que universo revolucionario non incluía ás mullerespois non puideron exercer o seu dereito ao sufraxio en Francia ata 1944!
  
-También supe que la palabra “fraternidad” viene del latín “frater”, que significa ‘hermano’, pero ‘hermano varón’; es decir, “frater” no incluye a las hermanas. ‘Hermana’ en latín es ‘soror’. De ahí viene nuestra ‘sororidad’.+Tamén souben que palabra “fraternidade” vén do latín “ frater”, que significa ‘irmán’, pero ‘irmán home’; é dicir, “ frater” non inclúe ás irmás. ‘Irmá’ en latín é ‘ soror’. De aí vén a nosa ‘ sororidad’.
  
-De este hecho lingüístico extraigo una consecuencia extralingüística: **la sobrerrepresentación masculina y la infrarrepresentación femenina**.+Deste feito lingüístico extraio unha consecuencia extralingüística: **a  sobrerrepresentación masculina e a infrarrepresentación feminina**.
  
-Los hombresgracias al masculino plural, están sobrerrepresentados; siempre están nombrados, figuran en todas partes, en todos los ámbitos, lo hacen todo. Son capaces de hacerlo todo. Se ven y se sienten capaces de hacerlo todo.+Os homesgrazas ao masculino plural, están  sobrerrepresentados; sempre están nomeados, figuran en todas partes, en todos os ámbitos, fano todo. Son capaces de facelo todo. ven e senten capaces de facelo todo.
  
-nosotras, en cambio, el masculino plural presuntamente genérico no nos representa del todo; nos infrarrepresenta; no figuramos, no aparecemos, no estamos y, en consecuencia, no nos vemos, no nos imaginamos a nosostras mismas en muchos ámbitos. Deducimos, pues, que esos ámbitos no nos corresponden, no son nuestro sitio, no debemos estar ahí.+nós, en cambio, masculino plural presuntamente xenérico non nos representa do todo; nos  infrarrepresenta; non figuramos, non aparecemos, non estamos e, en consecuencia, non nos vemos, non nos imaxinamos  nosostras mesmas en moitos ámbitos. Deducimos, pois, que eses ámbitos non nos corresponden, non son o noso sitio, non debemos estar .
  
-Expuestas ya mis ocho resistencias, para terminar, solo me queda expresar **un agradecimiento especial** a todas las personas que, con mejor o peor intención, durante todos estos años me han repetido frases como estas:+Expostas xa as miñas oito resistencias, para terminar, só quédame expresar **un agradecemento especial** a todas as persoas que, con mellor ou peor intención, durante todos estes anos repetíronme frases como estas:
  
-<blockquote>Menuda memez, no habrá cosas más importantes de las que ocuparse, la mayor chorrada, así no se puede hablaruna tontada, una ridiculez, no es asunto de lingüistas serios, comete excesos, semejante payasada, contiene errores de bulto, atenta contra el sistema mismo de la lenguayo así no hablaré en mi vida, busca la confrontación, es fruto de una neurosis obsesiva…</blockquote>+<blockquote>Miúda  memez, non haberá cousas máis importantes das que ocuparse, a maior parvada, así non se pode falarunha  tontada, unha  ridiculez, non é asunto de  lingüistas serios, comete excesos, semellante  payasada, contén erros de vulto, atenta contra sistema mesmo da linguaeu así non falarei na miña vida, busca confrontación, é froito dunha neurose obsesiva…</blockquote>
  
-Sin su inestimable ayuda, este artículo no habría sido posible. Graciaspues, de corazón.+Sen a súa inestimable axuda, este artigo non sería posible. Grazaspois, de corazón.
 </WRAP> </WRAP>
  
palabras_conceptos_e_sesgos.1578305343.txt.gz · Última modificación: 2023/05/12 13:01 (editor externo)