viuvas_de
Diferencias
Muestra las diferencias entre dos versiones de la página.
Ambos lados, revisión anteriorRevisión previaPróxima revisión | Revisión previa | ||
viuvas_de [2019/12/10 20:50] – isabel | viuvas_de [2024/02/22 19:15] (actual) – iagoglez | ||
---|---|---|---|
Línea 1: | Línea 1: | ||
- | <fs large>< | + | <fs large>< |
< | < | ||
- | ====== ¿Sesgos | + | ===== Sesgos |
+ | ---- | ||
+ | ==== Os cambios teñen autoría ==== | ||
+ | |||
+ | <WRAP center round box 95%> | ||
+ | |||
+ | <WRAP center round info 90%> | ||
+ | {{ http:// | ||
+ | |||
+ | Texto do artigo de [[familia# | ||
+ | |||
+ | Interesada polo libro “Historia das mulleres en España”, das profesoras Elisa Garrido, Pilar Folguera, Margarita Ortega e Cristina Segura, a súa lectura levoume a <color # | ||
+ | |||
+ | Cando en **setembro de 1969** eu iniciei a loita por liberar á muller das cadeas xurídicas, <color # | ||
+ | |||
+ | **Sen licenza**, a muller non podía traballar, nin cobrar o seu salario, **nin exercer o comercio, nin ocupar cargos**, nin abrir contas correntes en bancos, nin sacar o seu pasaporte, nin o carné de conducir, etc. **Se contraía matrimonio cun estranxeiro perdía a nacionalidade** e era considerada estranxeira -aínda que non saíse na súa vida de España-; entón <color # | ||
+ | |||
+ | **E parece que isto nunca existiu ou que se fixo só. Non, non se fixo só**. A reforma está contida en Leis. E **para conseguir estas leis, fomos moitas as mulleres xuristas que traballamos anos ata a extenuación, | ||
+ | |||
+ | Cando se aprobou a Constitución, | ||
+ | |||
+ | Comprendo que pasou moito tempo desde entón, e as cousas esquécense, | ||
+ | </ | ||
+ | \\ | ||
+ | < | ||
+ | <iframe src=" | ||
+ | articulo_investigadaras-de-la-mujer.pdf& | ||
+ | </ | ||
+ | \\ | ||
+ | </ | ||
+ | |||
+ | ==== O sistema de pensións ==== | ||
+ | |||
+ | <WRAP center round box 95%> | ||
+ | [[http:// | ||
+ | |||
+ | Según datos de [[http:// | ||
+ | |||
+ | Facendo un exercicio de empatía, custa imaxinar o que debe ser enfrontarse ao día a día para estas mulleres, outrora “traballadoras”. Cálculos arriba, cálculos abaixo… Pero o que de verdade doe é imaxinar o que debe ser a vida para esas outras mulleres que o que perciben son pensións non contributivas. Porque, estas si, están maioritariamente dirixidas ás mulleres. Esa enorme “chea” de mulleres que “non traballaron” fóra de casa, ou que o fixeron na escuridade legal dos traballos peor pagos, e que hoxe día arrastran os seus últimos anos con [[http:// | ||
+ | |||
+ | **Pobreza programada** | ||
+ | |||
+ | Entre os motivos desta pobreza programada, está, sen dúbida, a propia configuración do noso sistema de pensións. Un sistema cuestionado estes últimos meses polos miles e miles de pensionistas que tomaron as rúas en exemplar exercicio de democracia. Homes e mulleres que cuestionan a súa xustiza, á vez que reclaman o seu dereito para vivir con dignidade. Pero que hai delas? Non merece unha mirada específica de xénero o actual | ||
+ | </ | ||
+ | ==== Ata 1981... | ||
+ | |||
+ | <WRAP center round box 95%> | ||
+ | |||
+ | [[http:// | ||
+ | |||
+ | En 1977, foi noticia que a Dirección Xeral de Notariado ditase unha resolución outorgando “a plena facultade da muller respecto a os seus propios bens, aínda cando sexa casada e en réxime de lucrativos” (!), xerando o seguinte titular tan obvio no País: [[https:// | ||
+ | |||
+ | < | ||
+ | |||
+ | Ata 1981, todas as nosas nais e avoas debían pedir permiso a pai ou marido para poder traballar, cobrar o seu salario, vivir fóra da casa paterna, exercer o comercio, abrir contas correntes en bancos, sacar o seu pasaporte, o carné de conducir… | ||
+ | |||
+ | Concepción Arenal estudou Dereito entre 1841 e 1846, como oínte e disfrazada de home. [[mujer_y_abogacia|Só en 1966 puideron acceder as mulleres]] aos cargos de maxistrada, xuíz ou fiscal, pois «a muller poñería en perigo certos atributos aos que non debe renunciar, como son a tenrura, a delicadeza e a sensibilidade», | ||
+ | |||
+ | Pero aínda que o tema deste proxecto refírese ao desenvolvemento profesional, | ||
+ | |||
+ | * [[http:// | ||
+ | |||
+ | * [[https:// | ||
+ | </ | ||
+ | |||
+ | ==== As obreiras nas fábricas ==== | ||
+ | |||
+ | <WRAP center round box 90%> | ||
+ | < | ||
+ | |||
+ | Na cidade había un elevado número de postos de traballo nun determinado tipo de fábricas nas que as mulleres eran absolutamente maioritarias: | ||
+ | |||
+ | As traballadoras destas fábricas presentaban algunhas notas comúns, ademais da máis destacable que era a composición do cadro de persoal dominado por mulleres, entre as que destacan as seguintes: | ||
+ | |||
+ | **1) O pago do seu traballo por “obra feita”:** Esta circunstancia explica, en boa medida, a escasa participación das mulleres das fábricas nas reivindicacións do | ||
+ | |||
+ | **2) Las diferencias salariales con respecto a sus compañeros: | ||
+ | |||
+ | **3) As formas de protesta empregadas polas mulleres nas fábricas: | ||
+ | |||
+ | * Os relacionados con abuso de autoridade por parte dos xefes | ||
+ | * A falta, ou mala calidade, da materia prima que traballaban (non podían traballar ou o resultado era de mala calidade e elas traballaban por “obra feita”) | ||
+ | * Demandas de aumento do pago (non é correcto dicir salarial xa que non lles pagaban polo seu tempo de traballo) | ||
+ | * En apoio a outros colectivos en folga | ||
+ | * Por tensión e rivalidade orixinada entre sindicatos propios pero de diferente signo ideolóxico | ||
+ | |||
+ | **4) A convivencia familiar dentro da mesma fábrica:** Era habitual que coincidisen varias xeracións de mulleres da mesma familia polo dereito preferente das fillas cando se precisaban novas operarias. | ||
+ | |||
+ | < | ||
+ | |||
+ | Así como nos homes era habitual cambiar de fábrica ou de edificio ao longo da súa vida, no caso das mulleres non se daba esta situación. É dicir, un elevado número de mulleres podía superar os 60 anos de permanencia na mesma factoría xa que entraban con 9 ou 10 anos e traballaban ata que o corpo aguantase. | ||
+ | |||
+ | < | ||
+ | |||
+ | **5) A tardanza en asociarse | ||
+ | |||
+ | As cigarreras foron as que lograron organizarse con máis eficacia, alcanzando melloras salariais con respecto ao resto dos colectivos de operarias das restantes fábricas. | ||
+ | </ | ||
+ | |||
+ | ===== Privilexios moi arraigados ===== | ||
+ | ---- | ||
+ | ==== Actividades extradomésticas remuneradas ==== | ||
+ | |||
+ | <WRAP center round box 95%> | ||
+ | < | ||
+ | |||
+ | En moitos casos, as [[las_pioneras|pioneiras]] fixérono porque non sabían, ou non quixeron saber, que a lei llo impedía. Todas e cada unha delas, con maior ou menor relevancia pública ou mesmo desde o máis puro anonimato, foron abrindo brechas no muro da lei que protexía a evolución dun privilexio que mantiña o basallaje da metade da problación. | ||
+ | |||
+ | <WRAP center round box 85%> | ||
+ | Como exemplos do sometemento da muller ao home atopamos múltiples preceptos dentro das nosas normas xurídicas | ||
+ | |||
+ | * 1º Os menores non emancipados | ||
+ | * 2º Os tolos ou dementes e os sordomudos que non saiban escribir | ||
+ | * 3º * As mulleres casadas**, nos casos expresados pola lei. | ||
+ | |||
+ | O **artigo 57** do mesmo texto legal, indicaba que <wrap hi>«O marido ha de protexer á muller e esta obedecerlle»</ | ||
+ | |||
+ | O Código Civil foi modificado por diversas normas que o foron adaptando á realidade do tempo en que nos atopamos, por exemplo, a través da Lei do 29 de abril de 1958, **a do 2 de maio de 1975, que eliminou a licenza | ||
+ | </ | ||
+ | |||
+ | < | ||
+ | |||
+ | A pé de rúa as cousas ían cambiando, pero houbo que esperar ata 1977 para a realidade, e as demandas, empezasen a ter reflexo no ámbito da lei. | ||
+ | |||
+ | <WRAP center round box 85%> | ||
+ | A Dirección Xeral de Rexistros e do Notariado de Madrid fixo pública onte [17 de febreiro de 11977] unha resolución, | ||
+ | |||
+ | Isto, que **referido aos bens parafernales -é dicir, privativos da muller, á marxe dos lucrativos, comúns ao matrimonio-, | ||
+ | |||
+ | Efectivamente, | ||
+ | |||
+ | Por outra banda, e <wrap hi>ante esta ambigüidade da lei, os notarios e rexistradores, | ||
+ | |||
+ | **A polémica** | ||
+ | |||
+ | A partir do 2 de maio en que se promulga a nova lei, xorde entre os xuristas unha dura polémica, dada a, polo menos aparente, contradición entre a supresión da licenza | ||
+ | |||
+ | O marido, como administrador dos bens desta particular sociedade, pode, segundo o artigo: 1413, actuar cos lucrativos -e por suposto cos seus propios bens-, con absoluta independencia, | ||
+ | |||
+ | Doutra banda, a regulamentación da lei Hipotecaria, | ||
+ | |||
+ | <wrap hi>A pedra de toque desta ambigüidade está na presunción de que mentres non se probe o contrario, todos os bens matrimoniais son lucrativos</ | ||
+ | |||
+ | **A situación da muller** | ||
+ | |||
+ | **Nin a lei de 1975 nin esta nova disposición adicional resolven, con todo, a plena capacidade da muller**, porque lle <wrap hi> | ||
+ | |||
+ | Hai que ter en conta que, segundo o artigo 1.401, son bens adquiridos «os adquiridos por medio oneroso despois do matrimonio á conta do caudal común, ben se faga para o común ou para un dos dous; os obtidos por: | ||
+ | |||
+ | - <wrap em>a industria, soldo ou traballo dos cónxuxes</ | ||
+ | - <wrap em>os froitos rendas ou intereses percibidos ou devindicados durante o matrimonio</ | ||
+ | |||
+ | <wrap hi>Quere isto dicir que a muller, a pesar desta reforma, non pode dispoñer do total do seu soldo, nin das rendas das súas propiedades privativas, mentres o seu marido, administrador nato, ten plena liberdade para todo excepto para a venda sen consentimento.</ | ||
+ | |||
+ | Este réxime -o legal de lucrativos- é o de base na xurisdición española; pero como o matrimonio é un contrato en múltiples campos, pode realizarse un pacto con infinitas variantes legais e a vontade dos cónxuxes- que se coñece como capitulacións matrimoniais. <wrap hi>A lei, de 1975 trae a innovación de permitir outorgar as capitulacións despois do matrimonio. Anteriormente, | ||
+ | |||
+ | O descoñecemento da lei, a pesar de que segue sendo discriminatoria, | ||
+ | |||
+ | Con todo, unha vez aberta a conta, poderíase obrigar de feito estes bens, e sempre o marido ten a opción de recorrer á nulidade do acto legal. | ||
+ | |||
+ | **Un pequeno avance** | ||
+ | |||
+ | A disposición de onte supuxo un «pequeno avance», en palabras de [[https:// | ||
+ | |||
+ | Por outro lado, [[https:// | ||
+ | </ | ||
+ | |||
+ | </ | ||
+ | \\ | ||
+ | |||
+ | ==== Na esfera laboral ==== | ||
+ | |||
+ | <WRAP center round box 95%> | ||
+ | **Ata 1961** a maioría das **ordenanzas e regulamentos de traballo en empresas públicas e privadas estableceron despedimentos forzosos das traballadoras ao contraer matrimonio** e algúns regulamentos do réxime interior das empresas <wrap hi> | ||
+ | |||
+ | Ademais, ata a abolición da licenza | ||
+ | |||
+ | * asinar os seus propios contratos de traballo | ||
+ | * exercer o comercio | ||
+ | * usufructuar o seu salario | ||
+ | |||
+ | Se estaban casadas en réxime de sociedade de lucrativas **os seus salarios eran administrados polo esposo, situación que <wrap hi> | ||
+ | |||
+ | A Lei do 22 de xullo de 1961 prohibiu, polo menos formalmente, | ||
+ | |||
+ | * 1ª Continuar no seu posto | ||
+ | * 2ª Acollerse a unha excedencia temporal dun a cinco anos para dedicarse ao coidado da súa familia | ||
+ | * 3ª Asumir unha excedencia permanente, tras recibir unha indemnización. | ||
+ | </ | ||
+ | |||
+ | ===== "Os emprendedores coruñeses | ||
+ | ---- | ||
<WRAP center round box 95%> | <WRAP center round box 95%> | ||
Línea 32: | Línea 223: | ||
**O feito de empregar a gran empresa, e por iso a dimensión, como instrumento de análise non resulta casual e débese a que o tamaño garda relación segundo os expertos coa evolución económica xeral** do país ou rexión onde manteñen os seus activos. **As grandes sociedades non teñen tanta relevancia para a xeración de emprego, de renda ou de tecido industrial como con todo acreditan as pequenas e medianas—, | **O feito de empregar a gran empresa, e por iso a dimensión, como instrumento de análise non resulta casual e débese a que o tamaño garda relación segundo os expertos coa evolución económica xeral** do país ou rexión onde manteñen os seus activos. **As grandes sociedades non teñen tanta relevancia para a xeración de emprego, de renda ou de tecido industrial como con todo acreditan as pequenas e medianas—, | ||
- | (---) Un trazo compartido moitas delas foi **a unión da propiedade e a xestión**. Esta característica, | + | (---) Un trazo compartido moitas delas foi **a unión da propiedade e a xestión**. Esta característica, |
</ | </ | ||
Aínda que é certo que a información recollida nestes dous volumes achega datos non moi coñecidos, en moitos casos desvela particularidades e endogamias relevantes para comprender algúns trazos da economía da provincia. | Aínda que é certo que a información recollida nestes dous volumes achega datos non moi coñecidos, en moitos casos desvela particularidades e endogamias relevantes para comprender algúns trazos da economía da provincia. | ||
- | Doutra banda, nin sequera é necesario aplicar a fondo a perspectiva de xénero para detectar os tremendos abusos e desigualdades cara ás mulleres (e a súa descendencia) cuxo papel nas historias explicábanse na traxectoria dos homes como <fc # | + | Doutra banda, nin sequera é necesario aplicar a fondo a perspectiva de xénero para detectar os tremendos abusos e desigualdades cara ás mulleres (e a súa descendencia) cuxo papel nas historias explicábanse na traxectoria dos homes como <color # |
Aínda que é certo que as trabas legais fomentaban a primacía dos homes e o apartamiento das mulleres, en moitos casos fóronse atopando solucións alternativas, | Aínda que é certo que as trabas legais fomentaban a primacía dos homes e o apartamiento das mulleres, en moitos casos fóronse atopando solucións alternativas, | ||
- | - **Rubine e hijos**, onde a matriarca da familia, Joaquina López, a auténtica artífice da supervivencia económica da familia e da repetida saída á boia dos negocios familiares. | + | - **Rubine e fillos**, onde a matriarca da familia, Joaquina López, a auténtica artífice da supervivencia económica da familia e da repetida saída á boia dos negocios familiares. |
- | - **Torres | + | - **Torres |
{{ : | {{ : | ||
</ | </ | ||
- | ====== Rubine e hijos ====== | + | ====== Rubine e fillos |
---- | ---- | ||
<WRAP center round box 95%> | <WRAP center round box 95%> | ||
Línea 57: | Línea 248: | ||
</ | </ | ||
- | ====== Torres | + | ====== Torres |
---- | ---- | ||
<WRAP center round box 95%> | <WRAP center round box 95%> | ||
Línea 67: | Línea 258: | ||
</ | </ | ||
+ | ==== A fábrica de mistos ==== | ||
+ | |||
+ | <WRAP center round box 95%> | ||
+ | CORUÑA 1908: FABRICA CERILLAS VIUDA DE ZARAGÚETA | ||
+ | |||
+ | | {{ https:// | ||
+ | |||
+ | [[http:// | ||
+ | |||
+ | Un dos incendios máis soados na Coruña durante as primeiras décadas do século | ||
+ | |||
+ | A partir de 1898, a empresa incorporouse ao monopolio do Estado sobre os fósforos, que fora establecido en 1892, funcionando como arrendataria do mesmo. <wrap hi>**A fábrica proporcionaba traballo a preto dun centenar de mulleres que, a comezos do século | ||
+ | |||
+ | E foi o 9 de xuño, sábado, cando se declarou o incendio, pouco despois de que as empregadas finalizasen o seu traballo. A causa parece que foi fortuíta, aínda que debida ao material inflamable que almacenaba. Pronto o lume alcanzou grandes dimensións e puido verse desde numerosos lugares da cidade. Tras avisar ao parque de bombeiros, as campás das igrexas daban o sinal de alerta. A maior dificultade foi que a bomba de vapor non podía actuar, pois pronto quedou sen auga que a alimentase, e, cando se quixo tomar do pozo dunha leira próxima, houbo oposición dalgúns veciños pois a xente ía esnaquizar os sementados, tendo que impoñerse ao final a Garda Civil para conseguir o líquido elemento. | ||
+ | |||
+ | **Crónica** | ||
+ | |||
+ | Con todo, **a fábrica quedou completamente destruída, coa excepción dalgúns útiles que puideron salvar as propias empregadas**. A Voz informou amplamente, na súa primeira páxina, do sinistro. A crónica, que levaba o selo do seu futuro director Alejandro Barreiro, comezaba así: «Acababa onte o día tranquilo na Coruña, sen emocións, cando se estendeu pola poboación a triste noticia: estaba a arder a antiga fábrica de fósforos de Zaragüeta, un establecemento popular en toda España e<wrap hi> moi simpático</ | ||
+ | |||
+ | Como anécdota, triste, hai que citar que, aproveitando a confusión do incendio, moitas persoas foron sorprendidas levándose paquetes con caixas de fósforos, sendo necesario o cacheo. | ||
+ | |||
+ | O efecto inmediato do sinistro foi que <color # | ||
+ | |||
+ | Con todo, e grazas a un intenso esforzo, a fábrica renovou o seu traballo o 20 de decembro do mesmo ano, aínda que as obras, dirixidas polo arquitecto Juan de Ciórraga, estaban sen terminar aínda, aproveitando que as naves tiñan as súas cubertas colocadas. | ||
+ | |||
+ | Os traballos de reconstrución quedarían terminados a finais de 1907, pero a fábrica pechou as súas portas para mediados de febreiro de 1908, pois expirara o contrato que o sindicato do fósforo tiña co Estado, <color # | ||
+ | |||
+ | **Guerra civil e peche** | ||
+ | |||
+ | {{http:// | ||
+ | |||
+ | **Para traballar na nova etapa da fábrica, era necesario presentar certificados de adhesión ao Movemento Nacional, motivo polo cal serían rexeitados parte dos antigos empregados**. En total, renovaron a actividade preto de <wrap em>300 obreiros</ | ||
+ | |||
+ | A empresa deixou a súa actividade nos anos 50. Hoxe só queda como lembro unha estatua de homenaxe ás misteiras na praza de Monforte, orixinal do escultor Xosé Castiñeiras, | ||
+ | |||
+ | </ | ||
+ | ~~DISCUSSION~~ |
viuvas_de.txt · Última modificación: 2024/02/22 19:15 por iagoglez