Herramientas de usuario

Herramientas del sitio

Traza:
viuvas_de

Diferencias

Muestra las diferencias entre dos versiones de la página.

Enlace a la vista de comparación

Ambos lados, revisión anteriorRevisión previa
Próxima revisión		Revisión previa
viuvas_de [2020/01/26 16:19] – [Oa cambios teñen autoría] isabelviuvas_de [2024/02/22 19:15] (actual) – iagoglez
Línea 1: Línea 1:
-<fs large><fc #6495ed>**O diñeiro das mulleres**  / "Viúvas de"</fc></fs>+<fs large><color #6495ed>**O diñeiro das mulleres**  / "Viúvas de"</color></fs>
  
 <blockquote>Desde Edmund Burke ata  Antonin  Scalia e Donald  Trump, desde John  C.  Calhoun ata  Ayn  Rand, //A mente reaccionaria// avanza a idea de que todas as ideoloxías de dereitas, desde o século  xviii ata hoxe, son improvisacións sobre o mesmo tema: a experiencia vivida de ter poder, velo ameazado e tratar de mantelo.</blockquote> <blockquote>Desde Edmund Burke ata  Antonin  Scalia e Donald  Trump, desde John  C.  Calhoun ata  Ayn  Rand, //A mente reaccionaria// avanza a idea de que todas as ideoloxías de dereitas, desde o século  xviii ata hoxe, son improvisacións sobre o mesmo tema: a experiencia vivida de ter poder, velo ameazado e tratar de mantelo.</blockquote>
Línea 14: Línea 14:
 Texto do artigo de [[familia#maria_telo_y_la_reforma_del_codigo_civil|María Telo]] en ABC (Madrid), páx. 64 o 18/01/1998 Texto do artigo de [[familia#maria_telo_y_la_reforma_del_codigo_civil|María Telo]] en ABC (Madrid), páx. 64 o 18/01/1998
  
-Interesada polo libro “Historia das mulleres en España”, das profesoras Elisa Garrido, Pilar  Folguera, Margarita Ortega e Cristina Segura, a súa lectura levoume a <fc #800080>constatar que onde se trata o final do franquismo e da democracia e cambio social, hai unha gran lagoa que nos afecta ás mulleres xuristas que tanto loitamos por erradicar do Dereito de Familia (Código Civil e Código de Comercio) o trato discriminatorio que a muller sufría</fc>. +Interesada polo libro “Historia das mulleres en España”, das profesoras Elisa Garrido, Pilar  Folguera, Margarita Ortega e Cristina Segura, a súa lectura levoume a <color #800080>constatar que onde se trata o final do franquismo e da democracia e cambio social, hai unha gran lagoa que nos afecta ás mulleres xuristas que tanto loitamos por erradicar do Dereito de Familia (Código Civil e Código de Comercio) o trato discriminatorio que a muller sufría</color>. 
  
-Cando en **setembro de 1969** eu iniciei a loita por liberar á muller das cadeas xurídicas, <fc #800080>a súa situación era tan  vejatoria e  alienante dentro da familia, con proxección no público</fc>, que había artigos como o 1263, que situaba á muller casada entre os menores, os tolos ou dementes e os  sordomudos que non sabían ler nin escribir. O artigo 57 obrigaba á muller para obedecer ao marido e <fc #800080>a licenza  marital era como a súa  sombre para todos os actos da vida</fc>. Sen licenza, practicamente, a muller só podía facer testamento.+Cando en **setembro de 1969** eu iniciei a loita por liberar á muller das cadeas xurídicas, <color #800080>a súa situación era tan  vejatoria e  alienante dentro da familia, con proxección no público</color>, que había artigos como o 1263, que situaba á muller casada entre os menores, os tolos ou dementes e os  sordomudos que non sabían ler nin escribir. O artigo 57 obrigaba á muller para obedecer ao marido e <color #800080>a licenza  marital era como a súa  sombre para todos os actos da vida</color>. Sen licenza, practicamente, a muller só podía facer testamento.
  
-**Sen licenza**, a muller non podía traballar, nin cobrar o seu salario, **nin exercer o comercio, nin ocupar cargos**, nin abrir contas correntes en bancos, nin sacar o seu pasaporte, nin o carné de conducir, etc. **Se contraía matrimonio cun estranxeiro perdía a nacionalidade** e era considerada estranxeira -aínda que non saíse na súa vida de España-; entón <fc #800080>estendíaselle carta de residente e perdía a eficacia dos seus estudos, non podía ser funcionaria e necesitaba permiso para traballar</fc>. Sen a licenza <fc #800080>non podía aceptar ou repudiar herdanzas, aínda que fosen dos seus pais, nin pedir a súa partición, non ser  albacea; nin ser titor, nin ser testemuña en testamentos, nin defenderse ante os tribunais (salvo en xuízo criminal), nin defender os seus bens propios; nin vender ou hipotecar estes bens; nin dispoñer das lucrativas máis que para facer a compra diaria, aínda que os lucrativos procedesen do seu soldo ou salario</fc>. Pola contra, **o marido podía dispoñer libremente dos lucrativos** (salvo inmobles ou establecementos mercantís) e ela non tiña máis dereito que a recibir a metade do que queda ao falecer el. Estaba <fc #800080>obrigada a seguir ao marido  dondequiera que el fixase a residencia</fc>.+**Sen licenza**, a muller non podía traballar, nin cobrar o seu salario, **nin exercer o comercio, nin ocupar cargos**, nin abrir contas correntes en bancos, nin sacar o seu pasaporte, nin o carné de conducir, etc. **Se contraía matrimonio cun estranxeiro perdía a nacionalidade** e era considerada estranxeira -aínda que non saíse na súa vida de España-; entón <color #800080>estendíaselle carta de residente e perdía a eficacia dos seus estudos, non podía ser funcionaria e necesitaba permiso para traballar</color>. Sen a licenza <color #800080>non podía aceptar ou repudiar herdanzas, aínda que fosen dos seus pais, nin pedir a súa partición, non ser  albacea; nin ser titor, nin ser testemuña en testamentos, nin defenderse ante os tribunais (salvo en xuízo criminal), nin defender os seus bens propios; nin vender ou hipotecar estes bens; nin dispoñer das lucrativas máis que para facer a compra diaria, aínda que os lucrativos procedesen do seu soldo ou salario</color>. Pola contra, **o marido podía dispoñer libremente dos lucrativos** (salvo inmobles ou establecementos mercantís) e ela non tiña máis dereito que a recibir a metade do que queda ao falecer el. Estaba <color #800080>obrigada a seguir ao marido  dondequiera que el fixase a residencia</color>.
  
 **E parece que isto nunca existiu ou que se fixo só. Non, non se fixo só**. A reforma está contida en Leis. E **para conseguir estas leis, fomos moitas as mulleres xuristas que traballamos anos ata a  extenuación, sen axudas nin subvencións**. Primeiro unhas poucas desde unha Comisión de estudos Xurídicos e logo desde a Asociación Española de Mujeres Xuristas, ambas as fundadas e presididas por min. Divulgabamos  o Dereito e conseguimos que por primeira vez, a muller española entrase na Comisión de Codificación do Ministerio de Xustiza para estudar a reforma. **E parece que isto nunca existiu ou que se fixo só. Non, non se fixo só**. A reforma está contida en Leis. E **para conseguir estas leis, fomos moitas as mulleres xuristas que traballamos anos ata a  extenuación, sen axudas nin subvencións**. Primeiro unhas poucas desde unha Comisión de estudos Xurídicos e logo desde a Asociación Española de Mujeres Xuristas, ambas as fundadas e presididas por min. Divulgabamos  o Dereito e conseguimos que por primeira vez, a muller española entrase na Comisión de Codificación do Ministerio de Xustiza para estudar a reforma.
  
-Cando se aprobou a Constitución, que eliminou toda discriminación por razón de sexo, xa existía **a Lei do 2 de maio de 1975, que quitou a obediencia ao marido (para o que suei tinta chinesa na Comisión de Codificación), a licenza  marital**, que converteu á muller en persoa; deixou esta de perder a nacionalidade por razón de matrimonio e varreu case todas as discriminacións antes mencionadas, <fc #800080>deixando o camiño libre para atacar dous fundamentais: a administración dos lucrativos e a patria potestade</fc>, que xuntamente coa filiación, o matrimonio e o divorcio, foron obxecto das leis do 13 de maio de 1981 e 7 de xullo do mesmo ano; pero os anteproxectos en que se basean estas dúas leis, estudámolos na Comisión de Codificación e concluímolos no ano 1978. Coa súa promulgación alcanzaron plena eficacia os principios de igualdade da Constitución.+Cando se aprobou a Constitución, que eliminou toda discriminación por razón de sexo, xa existía **a Lei do 2 de maio de 1975, que quitou a obediencia ao marido (para o que suei tinta chinesa na Comisión de Codificación), a licenza  marital**, que converteu á muller en persoa; deixou esta de perder a nacionalidade por razón de matrimonio e varreu case todas as discriminacións antes mencionadas, <color #800080>deixando o camiño libre para atacar dous fundamentais: a administración dos lucrativos e a patria potestade</color>, que xuntamente coa filiación, o matrimonio e o divorcio, foron obxecto das leis do 13 de maio de 1981 e 7 de xullo do mesmo ano; pero os anteproxectos en que se basean estas dúas leis, estudámolos na Comisión de Codificación e concluímolos no ano 1978. Coa súa promulgación alcanzaron plena eficacia os principios de igualdade da Constitución.
  
 Comprendo que pasou moito tempo desde entón, e as cousas esquécense, tanto que eu xa son unha anciá de 82 anos. Pero para sabelo, non hai máis que investigar nas hemerotecas, que é onde se garda a vida en vivo. **É curioso que haxa cousas que sendo noticias durante anos, logo esquézanse  obstinadamente sen saber ben por que, pero o que foi, foi**. Comprendo que pasou moito tempo desde entón, e as cousas esquécense, tanto que eu xa son unha anciá de 82 anos. Pero para sabelo, non hai máis que investigar nas hemerotecas, que é onde se garda a vida en vivo. **É curioso que haxa cousas que sendo noticias durante anos, logo esquézanse  obstinadamente sen saber ben por que, pero o que foi, foi**.
Línea 122: Línea 122:
 O Código Civil foi modificado por diversas normas que o foron adaptando á realidade do tempo en que nos atopamos, por exemplo, a través da Lei do 29 de abril de 1958, **a do 2 de maio de 1975, que eliminou a licenza  marital**, a Lei do 13 de maio de 1981 ou a do 7 de xullo de 1981, pola que se autoriza o divorcio en España, ou outras reformas máis modernas como a operada por Lei 13/2005, do 1 de xullo, pola que se modifica o Código Civil en materia de dereito a contraer matrimonio, entre outras. As discriminacións que acollía o Código Civil son tan clamorosas que ningún comentario requiren. ([[http://www.abogacia.es/2017/01/26/la-mujer-en-la-abogacia-evolucion-de-la-desigualdad-profesional/|Evolución da desigualdade profesional]]) O Código Civil foi modificado por diversas normas que o foron adaptando á realidade do tempo en que nos atopamos, por exemplo, a través da Lei do 29 de abril de 1958, **a do 2 de maio de 1975, que eliminou a licenza  marital**, a Lei do 13 de maio de 1981 ou a do 7 de xullo de 1981, pola que se autoriza o divorcio en España, ou outras reformas máis modernas como a operada por Lei 13/2005, do 1 de xullo, pola que se modifica o Código Civil en materia de dereito a contraer matrimonio, entre outras. As discriminacións que acollía o Código Civil son tan clamorosas que ningún comentario requiren. ([[http://www.abogacia.es/2017/01/26/la-mujer-en-la-abogacia-evolucion-de-la-desigualdad-profesional/|Evolución da desigualdade profesional]])
 </WRAP> </WRAP>
 +
 +<blockquote>{{youtube>d0fhHDlp3YM?350x197 }} \\ \\ **Comprada como el ganado, por trece duros de plata**</blockquote>
  
 A pé de rúa as cousas ían cambiando, pero houbo que esperar ata 1977 para a realidade, e as demandas, empezasen a ter reflexo no ámbito da lei. A pé de rúa as cousas ían cambiando, pero houbo que esperar ata 1977 para a realidade, e as demandas, empezasen a ter reflexo no ámbito da lei.
Línea 221: Línea 223:
 **O feito de empregar a gran empresa, e por iso a dimensión, como instrumento de análise non resulta casual e débese a que o tamaño garda relación segundo os expertos coa evolución económica xeral** do país ou rexión onde manteñen os seus activos. **As grandes sociedades non teñen tanta relevancia para a xeración de emprego, de renda ou de tecido industrial como con todo acreditan as pequenas e medianas—, senón que o seu alcance deriva do feito de constituír instrumentos indispensables de desenvolvemento en actividades historicamente decisivas** como o ferrocarril, as finanzas, a siderurgia, o tráfico marítimo ou a minería, durante a primeira revolución tecnolóxica —de comezos do século  XIX—, e a telefonía, a enerxía eléctrica e a química durante a segunda (finais do  XIX). **Así como agora resultan esenciais na construción e obras públicas, na distribución comercial, nas comunicacións e en tantas outras actividades, as grandes firmas marcan a dirección do investimento privado, as operacións de exportación, a internacionalización das actividades produtivas, a articulación, modernización e desenvolvemento dun bo número de sectores como a industria transformadora de recursos agrarios e pesqueiros, que para Galicia maniféstanse de vital importancia**. **O feito de empregar a gran empresa, e por iso a dimensión, como instrumento de análise non resulta casual e débese a que o tamaño garda relación segundo os expertos coa evolución económica xeral** do país ou rexión onde manteñen os seus activos. **As grandes sociedades non teñen tanta relevancia para a xeración de emprego, de renda ou de tecido industrial como con todo acreditan as pequenas e medianas—, senón que o seu alcance deriva do feito de constituír instrumentos indispensables de desenvolvemento en actividades historicamente decisivas** como o ferrocarril, as finanzas, a siderurgia, o tráfico marítimo ou a minería, durante a primeira revolución tecnolóxica —de comezos do século  XIX—, e a telefonía, a enerxía eléctrica e a química durante a segunda (finais do  XIX). **Así como agora resultan esenciais na construción e obras públicas, na distribución comercial, nas comunicacións e en tantas outras actividades, as grandes firmas marcan a dirección do investimento privado, as operacións de exportación, a internacionalización das actividades produtivas, a articulación, modernización e desenvolvemento dun bo número de sectores como a industria transformadora de recursos agrarios e pesqueiros, que para Galicia maniféstanse de vital importancia**.
  
-(---) Un trazo compartido moitas delas foi **a unión da propiedade e a xestión**. Esta característica, vinculada en gran medida coa dimensión das iniciativas, adoitaba ir asociada á súa vez co carácter familiar que mantiñan case todas. Afacían adoptar unha forma xurídica  personalista, aínda que se produciron casos puntuais nos que se transformaron en sociedades anónimas, ás veces sen que a familia perdese o seu control. <fc #800080>**Os vínculos familiares/persoais resultaban determinantes para o desenvolvemento do sector empresarial atlántico e non sempre en sentido positivo. Por exemplo, o falecemento dos xestores e/ou fundadores destas compañías podía xerar graves dificultades na sucesión das firmas, non sempre resoltas con acerto**</fc>.+(---) Un trazo compartido moitas delas foi **a unión da propiedade e a xestión**. Esta característica, vinculada en gran medida coa dimensión das iniciativas, adoitaba ir asociada á súa vez co carácter familiar que mantiñan case todas. Afacían adoptar unha forma xurídica  personalista, aínda que se produciron casos puntuais nos que se transformaron en sociedades anónimas, ás veces sen que a familia perdese o seu control. <color #800080>**Os vínculos familiares/persoais resultaban determinantes para o desenvolvemento do sector empresarial atlántico e non sempre en sentido positivo. Por exemplo, o falecemento dos xestores e/ou fundadores destas compañías podía xerar graves dificultades na sucesión das firmas, non sempre resoltas con acerto**</color>.
 </WRAP> </WRAP>
  
 Aínda que é certo que a información recollida nestes dous volumes achega datos non moi coñecidos, en moitos casos desvela particularidades e endogamias relevantes para comprender algúns trazos da economía da provincia.  Aínda que é certo que a información recollida nestes dous volumes achega datos non moi coñecidos, en moitos casos desvela particularidades e endogamias relevantes para comprender algúns trazos da economía da provincia. 
  
-Doutra banda, nin sequera é necesario aplicar a fondo a perspectiva de xénero para detectar os tremendos abusos e desigualdades cara ás mulleres (e a súa descendencia) cuxo papel nas historias explicábanse na traxectoria dos homes como <fc #800080>**"matrimonios afortunados"**</fc>.+Doutra banda, nin sequera é necesario aplicar a fondo a perspectiva de xénero para detectar os tremendos abusos e desigualdades cara ás mulleres (e a súa descendencia) cuxo papel nas historias explicábanse na traxectoria dos homes como <color #800080>**"matrimonios afortunados"**</color>.
  
 Aínda que é certo que as trabas legais fomentaban a primacía dos homes e o  apartamiento das mulleres, en moitos casos fóronse atopando solucións alternativas, como se reflicte na abundancia de sociedades baixo as fórmulas do tipo "Viúva de" ou "Viúva e fillos, entre outras. Na maior parte dos casos analizados neste libro, a falta de visión e estratexia das "empresas" (en moitos casos simples negocios afortunados e privilexiados) nin se molestaba en analizar as situación ou as posibilidades. Pero entre todas elas, merecen ser referenciadas as formas extremas de afrontar a situación de dúas empresas que aínda continúan en activo: Aínda que é certo que as trabas legais fomentaban a primacía dos homes e o  apartamiento das mulleres, en moitos casos fóronse atopando solucións alternativas, como se reflicte na abundancia de sociedades baixo as fórmulas do tipo "Viúva de" ou "Viúva e fillos, entre outras. Na maior parte dos casos analizados neste libro, a falta de visión e estratexia das "empresas" (en moitos casos simples negocios afortunados e privilexiados) nin se molestaba en analizar as situación ou as posibilidades. Pero entre todas elas, merecen ser referenciadas as formas extremas de afrontar a situación de dúas empresas que aínda continúan en activo:
Línea 265: Línea 267:
 [[http://www.lavozdegalicia.es/hemeroteca/2007/01/13/5451907.shtml|Un incendio con fósforo]] (Historias da Coruña | Edificios en chamas) [[http://www.lavozdegalicia.es/hemeroteca/2007/01/13/5451907.shtml|Un incendio con fósforo]] (Historias da Coruña | Edificios en chamas)
  
-Un dos incendios máis soados na Coruña durante as primeiras décadas do século  XX foi o da Fábrica de Mistos, tamén coñecida como a de  Zaragüeta, <fc #800080>pois así se  apellidaba o seu propietario</fc>. Situada no número 17 da rúa Castiñeiras, funcionaba desde 1871. O seu dono era ata entón o propietario da factoría de Irún, pero debido ás dificultades causadas no País Vasco polas guerras  carlistas decidiu trasladarse á capital coruñesa ás instalacións onde funcionara con anterioridade unha nave de  fundición de Manuel  Solórzano.+Un dos incendios máis soados na Coruña durante as primeiras décadas do século  XX foi o da Fábrica de Mistos, tamén coñecida como a de  Zaragüeta, <color #800080>pois así se  apellidaba o seu propietario</color>. Situada no número 17 da rúa Castiñeiras, funcionaba desde 1871. O seu dono era ata entón o propietario da factoría de Irún, pero debido ás dificultades causadas no País Vasco polas guerras  carlistas decidiu trasladarse á capital coruñesa ás instalacións onde funcionara con anterioridade unha nave de  fundición de Manuel  Solórzano.
  
 A partir de 1898, a empresa incorporouse ao monopolio do Estado sobre os fósforos, que fora establecido en 1892, funcionando como arrendataria do mesmo. <wrap hi>**A fábrica proporcionaba traballo a preto dun centenar de mulleres que, a comezos do século  XX, gañaban entre 9 e 21 pesetas á semana, traballando en réxime de  destajo**</wrap>. Eran coñecidas popularmente como as  misteiras, e, sobre elas e as súas reivindicacións sociais, publicou un libro a historiadora Ana Pouse (Fundación Luís Tilve, 1999). A partir de 1898, a empresa incorporouse ao monopolio do Estado sobre os fósforos, que fora establecido en 1892, funcionando como arrendataria do mesmo. <wrap hi>**A fábrica proporcionaba traballo a preto dun centenar de mulleres que, a comezos do século  XX, gañaban entre 9 e 21 pesetas á semana, traballando en réxime de  destajo**</wrap>. Eran coñecidas popularmente como as  misteiras, e, sobre elas e as súas reivindicacións sociais, publicou un libro a historiadora Ana Pouse (Fundación Luís Tilve, 1999).
Línea 277: Línea 279:
 Como anécdota, triste, hai que citar que, aproveitando a confusión do incendio, moitas persoas foron sorprendidas levándose paquetes con caixas de fósforos, sendo necesario o cacheo. Como anécdota, triste, hai que citar que, aproveitando a confusión do incendio, moitas persoas foron sorprendidas levándose paquetes con caixas de fósforos, sendo necesario o cacheo.
  
-O efecto inmediato do sinistro foi que <fc #800080>**as obreiras quedaron sen traballo, apuntando A Voz: «O  voraz incendio levou a miseria a cen honrados e modestos fogares, alimentados ata hoxe por reducidos, pero ben administrados xornais**</fc>».+O efecto inmediato do sinistro foi que <color #800080>**as obreiras quedaron sen traballo, apuntando A Voz: «O  voraz incendio levou a miseria a cen honrados e modestos fogares, alimentados ata hoxe por reducidos, pero ben administrados xornais**</color>».
  
 Con todo, e grazas a un intenso esforzo, a fábrica renovou o seu traballo o 20 de decembro do mesmo ano, aínda que as obras, dirixidas polo arquitecto Juan de  Ciórraga, estaban sen terminar aínda, aproveitando que as naves tiñan as súas cubertas colocadas. Con todo, e grazas a un intenso esforzo, a fábrica renovou o seu traballo o 20 de decembro do mesmo ano, aínda que as obras, dirixidas polo arquitecto Juan de  Ciórraga, estaban sen terminar aínda, aproveitando que as naves tiñan as súas cubertas colocadas.
  
-Os traballos de reconstrución quedarían terminados a finais de 1907, pero a fábrica pechou as súas portas para mediados de febreiro de 1908, pois expirara o contrato que o sindicato do fósforo tiña co Estado, <fc #800080>**quedando na rúa as súas empregadas que, entón gañaban entre 1,50 e 3 pesetas diarias (os obreiros, uns 12, cobraban entre 2,75 e 4 pesetas).**</fc> Con todo, a primeiros de marzo, o persoal despedido volveu á factoría, pois <fc #800080> Zaragüeta asinou outro contrato co Estado, comprometéndose a entregarlle cada mes o dobre da produción anterior</fc>.+Os traballos de reconstrución quedarían terminados a finais de 1907, pero a fábrica pechou as súas portas para mediados de febreiro de 1908, pois expirara o contrato que o sindicato do fósforo tiña co Estado, <color #800080>**quedando na rúa as súas empregadas que, entón gañaban entre 1,50 e 3 pesetas diarias (os obreiros, uns 12, cobraban entre 2,75 e 4 pesetas).**</color> Con todo, a primeiros de marzo, o persoal despedido volveu á factoría, pois <color #800080> Zaragüeta asinou outro contrato co Estado, comprometéndose a entregarlle cada mes o dobre da produción anterior</color>.
  
 **Guerra civil e peche** **Guerra civil e peche**
viuvas_de.1580051979.txt.gz · Última modificación: 2023/05/12 13:01 (editor externo)